Ei lokalhistorisk nettavis
Meir om legenda doktor Grønning GUNNAR LIEN: Bjarne Nystuen på Frya vart innkalla på sesjon. Men han var så uhuga på denne eksisen at han gjekk til doktor Christian Grønning og spurde om han kunne få noko middel som gjorde han sjuk for ein dag, slik at han vart...
Nokre bitar frå legenda om Christian Grønning GUNNAR LIEN: På ein plass opp for Tåkåstad budde det ein mann som heitte Lier. Han dreiv med tømmerhandel og hadde ei hushjelp som heitte Anne. Ein gong Anne var sjuk, vart det send bod på doktor Falck. Han var ei tid lege...
Var det her Henrik Ibsen fekk idéen? PÅL KLUFTEN: En episode som synes å vise at Henrik Ibsen har hatt lokalkunnskap fra Fron, er historien om gutten som med vilje hogg av seg en finger i Peer Gynt: Det var fanden til kropp! En umistelig finger! Helt av! Og uten at...
En høsttur i karjol til misbrukt fri legehjelp? Doktor Carl Stoltenberg holdt ingen tordentale, men tok seg en svingom. Foto: H.H. Lie, Maihaugen TIDSSKRIFT FOR DEN NORSKE LEGEFORENING 2004: Carl Stoltenberg (1865-1939) var lege...
Mange frøningar verva seg og kom heim som slåstbikkjer RAGNAR ØVRELID: I heile 11 år var Noreg i krig med Sverige, frå 1709 til 1720. Vi veit ikkje kor mange frøningar som var utkommanderte i denne krigen. Men mange var det, og lenge låg dei ute. Tenestetida på...
OLE M. STUBBERUD: Ein gong Vis-Knut (1792–1876) var på Sør-Fron og heldt møte, gjekk det reint gale. Midt på natta medan Knut låg i senga si, kom lensmannen med ein kaptein, ein løytnant, ein underoffiser og 5 mann med skarpladde rifler og braut seg inn på romet hans....
Til minne i ei påske der vi òg er invaderte For 80 år sidan angrep tyskarane Norge. 7. april 1960 var heile Filmavisen ein markering av 20-årsdagen for invasjonen. (Tekstinga er heilt i utakt, men det høver jo bra med temaet.) Kan vere nyttig å sjå i dag òg, i ei...
Og får svake føtter av å gå for mye i fjellet RAGNAR ØVRELID: Gudbrandsdølene lever så sunt og så lenge at dei må flytte til ein annan landsdel når dei var trøytte av livet. Skreiv Erik Pontoppidan i Norges naturlige historie fra 1753. Statistikk over sjukdomskriser...
Ei lita jente på Veikle einaste livet som vart att i Kvam? IVAR KLEIVEN: Om Svartedauen herja på det hardaste her i dalen, veit vi ikkje noko visst om; at han tolla hardt i folket, både unge og gamle, er sakte ikkje å tvile på, men om det var så gale som segna går, er...
I det gamle Fron heldt barnedøden familiane små RAGNAR ØVRELID: Kor store var familiane i Fron på byrjinga av 1800-talet? Ikkje så store som vi kanskje forestiller oss. Ein ting som heldt familiane små, var barnedøden. Ein stor del av gravferdene i det gamle samfunnet...
Helge Stormorken fortel om oppvekst i Kvam på 1930-talet HELGE STORMORKEN: Det var tæring som herja. Og for tuberkulosen var det enda ikkje råd å få. Det var vanleg å spytte både inne og ute, og verst var klysene frå karar som togg skrå. At det stod Spytt ikkje på...
Magnar Sletten fortel litt frå dyrlegepraksisen sin MAGNAR SLETTEN: Eg fekk kjenne kor hard ei kuklauv kan vera, når ein får ho midt i skallen. Eg gjekk rett ned i skantilen og sov godt ei stund, men kom meg opp att og kunne halde fram bortigjennom bygda. Nå vil eg...
Svartedauden verka sterkt sosial utjamnande i Fron RAGNAR ØVRELID: Korleis verka pestane på befolkningsutviklinga i fronsbygdene? Svartedauden herja i Noreg vinteren 1349-1350. Her i Fron smitta nok bylleepidemien gjennom lopper i klede. Og det kom fleire pestar,...
https://youtu.be/6rvYnQNbhv8 I september 2014 vart det for første gong arrangert alternativmesse på Vinstra, og TVØst var på plass: "Det bor mykje meir i oss menneskje enn vi sjølv veit om!"
Dyrlege Magnar Sletten fortel om dei 33 åra i Fron MAGNAR SLETTEN: Kona og eg opplevde mykje artig dei trettitre åra vi heldt på med dyrlegearbeidet i Fron. Ein gong kunne eg konstatere at ein hest rett og slett bad om hjelp, da han på beite hadde fått ein stiv...
E. GARLID: Nytår 1871 flyttede jeg som folkeskolelærer til Øvre Svatsum og Espedalen og blev der som sådan i 3 1/2 år. I Espedalen havde jeg 9 ugers skole om året nær Vis-Knuts hjem Erlandshusene og havde således anledning til å omgåes ham ikke så ganske lidet....
KAARE HAGEN: Det var ei oppi Kvikne som dei kalla for Gammel-Hågålia. Ho var vel ein slags kvakksalvar. Dei brukte ikkje dokter så mykje i gamledagar. Gammal-Hågålia laga til ei salve, og oppskrifta fekk ho mor. Salva stelte ho til åt mange, til og med åt folk som...
IVER PEDERSEN FOSSEHAGEN: Ei tid, truleg i tidsrommet 1840 til 1880, kom det store reindrifter frå området rundt Røros den gamle Rørosvegen til Kvarvet. Herifrå tok dei seg ned i dalen, gjekk over isen på Laugen, fór så opp Nørdre Lia og vidare i retning Valdres....
OLE. M. STUBBERUD: Vis-Knut, eller Knut Rasmusson Nordgaren voks opp i små kår mellom 9 sysken. Ingen som kjende han frå bånsbein av, kunne tru han skulle verta den merkelege og namngjetne mannen han vart. Han var nemleg fælt vindøygd, og frå han var eit halvt år fekk...
IVAR KLEIVEN: Det er ennå att minne om ein sjølvlært dyrlækjar på Fron med eit godt namn, Ole Ånnehaugen. Han var ein dugeleg hestgjelkar og dreiv mykje med det, både i Fron og Ringebu. Langt attende var hestgjelkinga eit "uærleg" arbeid, og det var langfantane...