Artiklar
Da Vis-Knut såg huldreungen
Ho vesle Mari Rindhølen vart borte ved Slangen Hit til Hinhøglidsætra var det ho Embjørg bar ho Mari.Bilde frå Universitetsbiblioteket i Bergen TORGER IVERSTUGUN: Oppe i Skåbu var det ein jentunge som var borte for hundre år sia. Ho var i seks-års alderen, og ho var...
Nobelprisen til Sør-Fron
Bøkene vart i alle fall skrivne i eit hus frå Nordre Dalseg ”Jeg har flyttet ind i mit nye, gamle hus og holder på at like mig glugg i hel." Sigrid Undset ved arbeidsbordet i Dalsegstova. KRISTIAN HOSAR OG KJELL MARIUS MATHISEN: I 1924 flytta Sigrid Undset inn i eit...
– La oss håpe at kommende slekter forstår
Fridom har sin pris ODD MIDTLIN: Bjarne Lien var den einaste sør-frøningen som fall i kamp under andre verdskrigen. Han fekk mobiliseringsordren den 10. april 1940 og meldte seg straks ved avdelinga si, motormitraljøseeskadronen ved Oplandske Dragonregiment på Hamar....
Rutene dirra heilt innpå setra
Korleis var det å vera ung under krigen? Oddrun Stormorken Rudland som konfirmant i bunad sydd under okkupasjonen. Foto: H.H. Lie eftf. Oddrun Rudland frå Stormorken i Kvam var knapt 13 år da Noreg vart okkupert i 1940. - Ein og annan privat fest var det. Da hende det...
Konfirmasjon i krig
Innkalla til ein streng prest LODVAR LARSEN: Den 11. april 1940 vart ein heil del gutar, godt vaksne ôg, mobilisert for å slåss mot tyskarane. Mellom dei var min eldste bror Odd. Vi fulgte spent med på radioen og i aviser korleis krigen utvikla seg, og sist i månaden...
Fronsbygdin og Aftenposten
Kor finn ein journalist stoff om Einar Gerhardsen si hytte? Mange har glede og nytte av årboka vår, Fronsbygdin. Denne gongen er det Aftenposten. I bilaget "Hyttemagasinet" er framsideoppslaget "Arven etter bestefar - landsfaderen", der journalisten presenterer...
Underleg påskekaffi i Skåbubaklia
Ta ikkje med deg råkaffi til Skåbubaklia RAGNHILD RINDHØLEN: Ei påskehelg kom det ein bykar rennande på ski nedover til Skåbubaklia. Han banka på ei dør og spurte om kjerringa der kunne selje han ein kopp kaffi. Nei, ho hadde ikkje noko kaffi å koke av, sa ho. Men det...
Kald graut vart oppskoren i strimler
Litt om ein oppvekst under krigen OSKAR LETRUD: Eg kan ikke hugse at vi svalt, men det var klart enklare kosthald enn det er nå. Det var brukt ein del vassgraut, (byggmjøl, salt og vatn) med mjølk til. Om det var ei tid på vinteren vi ikkje hadde mjølk, kunne det i...
Tre bjørner drept i Skåbu
Med staur og varm hilsen fra en Remington LILLEHAMMER TILSKUER 1883: Smed Peder Pedersen i Skåbu drog tidlig om morgenen den 30te avsted fra sitt hjem for å se etter nogen bjørner, som han hadde hørt skulle ha hatt sitt tilholdssted på Metungen, en skogstrekning på...
Han åt hoggorm
Hansen på Fefor - kva var det for en kar? Gamle Hansen i 1953. Litt av ei historie og litt av eit liv. HANS PETTER KLEIVEN: Han åt både kråke og skjor, til og med hoggorm. Han fiska, jakta, fanga vilt og levde eit spartansk liv. Ein fenomenal person, godt likt...
Har den pjusken råd til å kjøpe hytte?
Historia om Erling Rolstad og Jacob Weidemann HANS ODENRUD: Midt i dei travle åra på 50-talet fekk maskinoperatøren Erling Rolstad også tid til annan aktivitet. I 1953 skulle det gamle Furuheim hotell og sanatorium rivast for å gje plass til det nye landsgymnaset....
Språkgeniet frå Storsteinurda
Rolf Uhlen voks opp hos bestemora og vart konduktør i NSB Her, i Storsteinurda ved riksvegen sør for Brekka voks språkgeniet Rolf Alfred Uhlen opp hos bestemora. Foto: Paul Henrik Hage. Om vinteren på Laugen gjekk det hesterekkjer på isen. Dei skulle til Loholkvenna...
Dei kom aldri til Sydpolen
Robert Scott testa motorsleder på Feforvatnet i 1910 Litt av eit bilde. Engelskmannen Sir Robert Scott fraus ihel på veg tilbake frå Sydpolen, som han nådde 17. januar 1912, 34 dagar etter Roald Amundsen. Scott ville prøve å kjøyre til Sydpolen på motorsleder....
Blodflekkar ved Ruste ungdomshus
Slåssing med kniv og avslegne flaskehalsar ODDMAR MYRUM: Ein morgon i 1935 var eg på veg til skulen og gjekk forbi Ruste ungdomshus. Eit skremmande syn møtte meg utanfor inngangen. Det var tett med blodflekkar over alt. Kvelden før hadde det vore dansefest, og somme...
Dei kunne mest ta borti dei tyske bombeflya
Glytt frå ein barndom i krig i Nedre Skar Nedre Skar ca. 1933. Bilde frå Vegar Skar KNUT STENSRUD KJORSTAD: Året er 1939. Ein familie er på veg oppover Solbråsmorka. Tankar krinsar rundt i hovuda deira. Dei har slite seg laus frå det kjende, men er etter...
Hva gjør et høyfjellshotell når det er krig?
Forrige gang ble kjøtt og flesk grav ned i snøen Gålåseter i 1933. Først etter krigen kom navnet Wadahl Høyfjellshotell. Wadahl Høgfjellshotell er nå akuttmottak for rundt 200 flyktninger fra krigen i Ukraina. De venter på utplassering i kommuner. Roar Myhre Walmann...
I 36 år vandra Anne Heimlaus rundt
Fattigkommisjonen i Fron henta ho heim til Kvikne i 1868 Kvifor er vi så heldige at vi ikkje vart sette inn i verda for 200 år sidan? I 1867 skriv fattigkommisjonen i Oppdal til Fron at Anne Pedersdatter Olstad Skjefteskogen frå Kvikne nå er komen "i aldeles hjelpeløs...
Noko jentemat var ikkje han Ellev Moen
Ivar Kleiven kunne teikne portrett! Her av ein stygg kar IVAR KLEIVEN: Ellev Moen var ein av dei beste jegarane som har vore ala i Skåbu, bjønnskyttar og fuglskyttar. Han var en grovslig kar og rekna for stygg. Attåt var han både kleis og leisp. Noko jentemat var...
Han introduserte Tesla
Eit møte med Per Ottesen (1945-2016) KJARTAN RUSET i Kyrkjeblad for Nord-Fron 2015 : Vi ser at Per har vore gjennom sjukdom. Han ruvar ikkje som før. Sjukdom og behandlingar har teke på. Det er litt rart å møte ein tunn Per Ottesen. Men mannen er elles den same. Vi...
Den vesle klokka i Sødorp-kyrkja
Historia om Ola Skeddarstugun som vart Klukkstøyparn IVAR KLEIVEN: Det var Ola Skreddarstugun som støypte vetlklokka i Sødorpkyrkja. Han var smed, og fór mykje og smidde, og da Folldalskyrkja vart bygt, var Ola ved verket der og dreiv med smedarbeid. Det kom ein...
Gålå kunne ha vore kongeleg
Hadde ikkje svensk-norske kongen Oscar II vorte så fornærma KRISTIAN HOSAR: Oscar II, (konge i Sverige og Noreg 1872-1905) var på mange reiser i Noreg. Og svenskane oppdaga Fron for alvor! Golaa Høifjeldssanatorium vart bygt i 1892. Sentrale Kristiania-borgarar med...
Arsenikk i separatoren
Dramatisk barnedåp med forgiftning på Lo ERIK SØNSTELIE OG CHRISTIAN LO: Oktober 1936, den store barnedåpen. Margit og Iver har fått ei jente. Mange er invitert. Det er dekket til stor fest, men før middagen blir både Iver og Margit syke, må gå å legge seg. Da Iver...
Det levde storfolk på Tofte
Et høvdingesete i bygdesamfunnet Victor Schlytter var redaktør i ukebladet Allers fra 1953 til 1974. Under krigen var han Milorg-mann og trolig en bekjent av Israel Krupp på Utistugu Tofte. I denne reportasjen fra Allers, ukjent dato, er han på besøk, imponert over...
-Bilte med melkebilen for kr. 3,00 tur & retur
Frå dagboka til Anton Granmorken NORA STORMYRBAKKEN: Ungdom i dag vil skratte av følgjande: Været en tur paa Harpefos og Jensbakken efter rammelist m.m. Det er første gang jeg har været paa Harpefos. Anton Granmorken bur i Ruste og er 18 år! I 1912 kjøper eldstebroren...
Hovdkaféen var samlingspunktet
Det sto 10-12 øyker tjora i rekkje utanfor Signe Hovden dreiv kafé heilt til 1971. Da hadde ho drive på sidan 1928. Før den tida sytte ho for serveringa på ungdomslagsfestane på avholdslokalet, det som seinare vart Lidarende. -Da det vart tømmerdrift oppi Elvdala,...
Han slakta 100 grisar før jul
Ottar Øverjordet var bygdeslaktar ODDMAR MYRUM: Her vil eg fortelje litt om ein bygdeslaktar i Fron, Ottar Øverjordet. Slakting av dyr var eit naudsynt gjeremål, og det følgde alltid ansvar med slikt arbeid, for det måtte gjerast til minst mogleg pine for dyra. Etter...
Gode år i Sør-Fron
Historia om oppvekst på ein prestegard ØYSTEIN HOV: Å vekse opp på ein prestegard er spesielt. Sverre Hov var sokneprest i Sør-Fron i åra 1950-1974, og i denne artikkelen ser den yngste av ”presteungane”, Øystein Hov, attende på oppvekstår på prestegarden: Etter kvart...
Det omskiftande livet til ein låve
Her skulle unge dølagutar halde hus gjennom skulevinteren RASMUS STAURI: Ikkje mange hus har hatt eit så omskiftande tilvære som den gamle tømmerlåven frå Sigstadvolden i Kvam. Har har det budd ein mørkredd teolog, gutar på jentejakt, ein sløydlærar med skarpt blikk...
Tyskerne kom stadig og banket på
Frå krigsdagboka til Iver Lo Tysk fly styrta ved Fagerli i april 1940. Bilde frå Johan Brandstad/Vegar Skar I 2015 samlet avisa VG personlige beretninger fra krigen 1940-1945. VG 9.4. 2015. Fra familien fikk avisa gardsdagboka til Iver Lo: Hele året hadde begynt...
Tormod søkjer i fortida
Kjøpte første metalldetektor i 1999 Tormod Bråten er ny leiar i Fron historielag. Her er ein reportasje tidlegare leiar Ole Chr. Risdal skreiv i 2015 - om alt Tormod har funne med detektoren sin: OLE CHR. RISDAL: Tormod Bråten frå Vinstra har ein særs spennande hobby....
Landbruks- og kulturhistorie frå Vinstra
Ny bok frå Bjørn Loe! I fjor gav han ut bok om faren sin, legendariske dyrlege Loe. No har han skrive ein biografi om mor si. Med utsikt til gardane Lo, Bø og Sygard Kongsli fortel han landbruks- og kulturhistorie frå Vinstra. Her skriv han også om sin eigen karriere,...
