Artiklar
Veit du noko om Kooperativen?
Fron ysteri og Odenvollen (Orvoll) til venstre. Bilde frå midt på 1960-talet. Gunnar Lien: Martin Sveiverud (1860-1932) og kona Antonette Sveiverud (1855-1933) flytta frå Åsmarka i Ringsaker til Sør-Fron ein gong mellom folketeljingane i 1910 og 1920. Dei flytta...
Dei kvidde seg for kalde sengeklede
Til fjells midtvinters for å hente fôr Tidene har endra seg på Haugsetra! Foto: Fredrik Weikle FREDRIK MOEN: Fjellet ga vinterføde til buskapen ved at ein hausta seterkveene med handreiskap som ljå og trerive. Det vart henta til bygda med hest og slede. Desse turane i...
Ta ei tidsreise gjennom Fron
Alt det gamle postkort fortel! Du finn 309 gamle postkort i historielagets postkortalbum! Med motiv frå Furusjøen til Espedalsvatnet, frå Kvam til Frya. Her kan du verkeleg studere utviklinga i Fron gjennom meir enn 100 år. Har du fleire postkort? Vil du dele dei i...
De reiste frå vonløysa og skamma
Motiv for utvandringa til USA var så mange EINAR HOVDHAUGEN: Utvandring til Amerika letta folkepresset i bygdasamfunnet. Ein del sveltihelplassar blir nedlagde. Det blir ledige husmannsplassar for dei mange som før hadde hatt vanskeleg for å skaffe seg ein plass....
Hvor kommer du fra?
Bli med historielaget og slektsgranskerne på onsdag! 25 ivrige slektsgranskere møttes på biblioteket Vinstra forrige onsdag. De møtes igjen onsdag 1. februar fra kl 17 til 19 og skal komme i gang med egen granskning. Det er plass til deg også! Hvis du vil lete etter...
Har den pjusken råd til å kjøpe hytte?
Historia om Erling Rolstad og Jacob Weidemann HANS ODENRUD: Midt i dei travle åra på 50-talet fekk maskinoperatøren Erling Rolstad også tid til annan aktivitet. I 1953 skulle det gamle Furuheim hotell og sanatorium rivast for å gje plass til det nye landsgymnaset....
Kjenner du slekta di?
Jo mer du veit, desto bedre kjenner du deg sjøl Kjenner du oldeforeldra dine? Her er oldeforeldra til leiaren i laget. SLEKTSGRANSKINGSKVELDER I BIBLIOTEKET VINSTRA Fron historielag inviterer sine medlemmer til slektsgranskingskveld på Nord-Fron bibliotek, onsdag...
Språkgeniet frå Storsteinurda
Rolf Uhlen voks opp hos bestemora og vart konduktør i NSB Her, i Storsteinurda ved riksvegen sør for Brekka voks språkgeniet Rolf Alfred Uhlen opp hos bestemora. Foto: Paul Henrik Hage. Om vinteren på Laugen gjekk det hesterekkjer på isen. Dei skulle til Loholkvenna...
Dei kom aldri til Sydpolen
Robert Scott testa motorsleder på Feforvatnet i 1910 Litt av eit bilde. Engelskmannen Sir Robert Scott fraus ihel på veg tilbake frå Sydpolen, som han nådde 17. januar 1912, 34 dagar etter Roald Amundsen. Scott ville prøve å kjøyre til Sydpolen på motorsleder....
Gardsbruk i Skåbu er framleis populære
Denne sida syner at det er frøningar over heile verda Som i 2021 fekk Ole Christian Risdals stadige oppdatering av Skåbu i utvida norske Gardsbruk flest klikk på denne heimesida i 2022. Der han har gjort eit omfattande og viktig arbeid med å oppdatere, finne...
Da sauen trakka ned presten
Ei historie om korleis dei tok imot Guds mann i Skåbu GEORG MEGAARDEN: Veslumgutane var tre brør, Per, Ole og Øystein. Per var den eldste og ser ut til å ha vore føraren deira. Dei levde på garden Veslum, som ligg ved osen av vatnet Olstappen. Dei førde ikkje nett...
God gammal jul på Gålå
Julekort fra Ragnhild Karen Wadahl
Med ønske om tradisjonsrike dagar
Dei som er gamle nok og vel så det, kan berre sleppe seg ned i julestemning - slik ho ein gang var. Det er som om desse julekorta kunne ha henta motiva sine frå Fron.
Blodflekkar ved Ruste ungdomshus
Slåssing med kniv og avslegne flaskehalsar ODDMAR MYRUM: Ein morgon i 1935 var eg på veg til skulen og gjekk forbi Ruste ungdomshus. Eit skremmande syn møtte meg utanfor inngangen. Det var tett med blodflekkar over alt. Kvelden før hadde det vore dansefest, og somme...
Dei kunne mest ta borti dei tyske bombeflya
Glytt frå ein barndom i krig i Nedre Skar Nedre Skar ca. 1933. Bilde frå Vegar Skar KNUT STENSRUD KJORSTAD: Året er 1939. Ein familie er på veg oppover Solbråsmorka. Tankar krinsar rundt i hovuda deira. Dei har slite seg laus frå det kjende, men er etter...
Kraftpionerane i Fron
Ole Chr. Risdal: I desse dagar er det på sin plass å heidre dei som stod i bresjen for å skaffe straum til Fron. No snur dei seg sikkert i grava pga. politikarar som har klart å rote bort arvesølvet vårt. Nord-Fron I januar 1913 foreslo Ole Teige 1858-1931 på Hov i...
Fått med deg at Peer er dødsdømt?
Og at brudens far gir blaffen? Han blir snart dømt til døden. Mads Ousdal som Peer. CARL HENRIK GRØNDAHL: Når Henrik Ibsen forteller så uoverkommelig mye i Peer Gynt, er det også noe han underforteller. Viktige hendelser, skjebner, innsikter vi virkelig må lete etter...
Hva gjør et høyfjellshotell når det er krig?
Forrige gang ble kjøtt og flesk grav ned i snøen Gålåseter i 1933. Først etter krigen kom navnet Wadahl Høyfjellshotell. Wadahl Høgfjellshotell er nå akuttmottak for rundt 200 flyktninger fra krigen i Ukraina. De venter på utplassering i kommuner. Roar Myhre Walmann...
Nord-Fron må kvesse pennen
Oppfordring fra Tor Larsen i Dølen Å være til stede under det årlige boksleppet av Fronsbygdin, er en opplevelse i seg sjøl, skriver Tor Larsen i Dølen. Redaksjonssekretæren og redaktøren har opp igjennom åra skapt en ramme rundt dette boksleppet som gir et godt...
I 36 år vandra Anne Heimlaus rundt
Fattigkommisjonen i Fron henta ho heim til Kvikne i 1868 Kvifor er vi så heldige at vi ikkje vart sette inn i verda for 200 år sidan? I 1867 skriv fattigkommisjonen i Oppdal til Fron at Anne Pedersdatter Olstad Skjefteskogen frå Kvikne nå er komen "i aldeles hjelpeløs...
Noko jentemat var ikkje han Ellev Moen
Ivar Kleiven kunne teikne portrett! Her av ein stygg kar IVAR KLEIVEN: Ellev Moen var ein av dei beste jegarane som har vore ala i Skåbu, bjønnskyttar og fuglskyttar. Han var en grovslig kar og rekna for stygg. Attåt var han både kleis og leisp. Noko jentemat var...
Blote til gudane, drikke øl og leve godt
Litt om kvifor høgtida heiter jul og ikkje har eit kristent namn Ordet jul er heidensk. I storparten av Europa har feiringa fått eit kristent namn: På engelsk Christmas «kristmesse», tysk Weihnachten «vienatt», fransk noël i tydinga fødsel. Men hos oss har høgtida...
Han introduserte Tesla
Eit møte med Per Ottesen (1945-2016) KJARTAN RUSET i Kyrkjeblad for Nord-Fron 2015 : Vi ser at Per har vore gjennom sjukdom. Han ruvar ikkje som før. Sjukdom og behandlingar har teke på. Det er litt rart å møte ein tunn Per Ottesen. Men mannen er elles den same. Vi...
Den vesle klokka i Sødorp-kyrkja
Historia om Ola Skeddarstugun som vart Klukkstøyparn IVAR KLEIVEN: Det var Ola Skreddarstugun som støypte vetlklokka i Sødorpkyrkja. Han var smed, og fór mykje og smidde, og da Folldalskyrkja vart bygt, var Ola ved verket der og dreiv med smedarbeid. Det kom ein...
Gålå kunne ha vore kongeleg
Hadde ikkje svensk-norske kongen Oscar II vorte så fornærma KRISTIAN HOSAR: Oscar II, (konge i Sverige og Noreg 1872-1905) var på mange reiser i Noreg. Og svenskane oppdaga Fron for alvor! Golaa Høifjeldssanatorium vart bygt i 1892. Sentrale Kristiania-borgarar med...
Arsenikk i separatoren
Dramatisk barnedåp med forgiftning på Lo ERIK SØNSTELIE OG CHRISTIAN LO: Oktober 1936, den store barnedåpen. Margit og Iver har fått ei jente. Mange er invitert. Det er dekket til stor fest, men før middagen blir både Iver og Margit syke, må gå å legge seg. Da Iver...
Det levde storfolk på Tofte
Et høvdingesete i bygdesamfunnet Victor Schlytter var redaktør i ukebladet Allers fra 1953 til 1974. Under krigen var han Milorg-mann og trolig en bekjent av Israel Krupp på Utistugu Tofte. I denne reportasjen fra Allers, ukjent dato, er han på besøk, imponert over...
-Bilte med melkebilen for kr. 3,00 tur & retur
Frå dagboka til Anton Granmorken NORA STORMYRBAKKEN: Ungdom i dag vil skratte av følgjande: Været en tur paa Harpefos og Jensbakken efter rammelist m.m. Det er første gang jeg har været paa Harpefos. Anton Granmorken bur i Ruste og er 18 år! I 1912 kjøper eldstebroren...
Hovdkaféen var samlingspunktet
Det sto 10-12 øyker tjora i rekkje utanfor Signe Hovden dreiv kafé heilt til 1971. Da hadde ho drive på sidan 1928. Før den tida sytte ho for serveringa på ungdomslagsfestane på avholdslokalet, det som seinare vart Lidarende. -Da det vart tømmerdrift oppi Elvdala,...
Han slakta 100 grisar før jul
Ottar Øverjordet var bygdeslaktar ODDMAR MYRUM: Her vil eg fortelje litt om ein bygdeslaktar i Fron, Ottar Øverjordet. Slakting av dyr var eit naudsynt gjeremål, og det følgde alltid ansvar med slikt arbeid, for det måtte gjerast til minst mogleg pine for dyra. Etter...
Gode år i Sør-Fron
Historia om oppvekst på ein prestegard ØYSTEIN HOV: Å vekse opp på ein prestegard er spesielt. Sverre Hov var sokneprest i Sør-Fron i åra 1950-1974, og i denne artikkelen ser den yngste av ”presteungane”, Øystein Hov, attende på oppvekstår på prestegarden: Etter kvart...
