Artiklar
Jordmora måtte ha lys
Kva måtte til når Ingeborg Jacobsen fekk skyss med motorsykkel? BJARNE ØYGARDEN: Ingeborg Jacobsen var jordmor på Nord-Fron frå 1922 til 1968. Jordmødrene var heilt avhengige av at dei kom raskt fram når det kom bod etter dei. Hest med kjerre eller slede var nok den...
Tysk spion som forberedte felttoget?
Sigurd Sande i Sikkilsdalen fulgte ham rundt i 1939 DØLEN 6.4.1970: Sigurd Sande blir 80 år i dag, han er født og oppvokst i Sikkilsdalen, og alt som guttunge tok han turer både til Memurubu og Gjendebu. Da han kom i skolealderen, måtte han vinterstid være ned i...
Like pirkete som hardangersaum
Einar Pettersen bygger fly i garasjen GUDBRANDSDØLEN 22.8. 1987: - Du får begynne å hekle eller knytte tepper, sa kona. Men slikt pirk er ikkje noko for meg, seier Einar Pettersen, pensjonert vinstravær på 64, smattar på pipa og tek seg ein femminutt frå hobbyen...
Eg håpte det snart ville kome eit nytt gravøl
Ein barndom på eit av dei dårlegaste bruka i Sødorp OLA KLÅPBAKKEN: Øyakleiva heiter eit lite nedlagd bruk øvst oppe i Sødorp. Dette er barndomsheimen til Magnus Været, og her budde han fram til 1957. Då vart bruket nedlagt og fråflytta. Fredag 28. juni 1929 kom dei...
Turane til kverna var store opplevingar
Ei lita historie frå den gang mjølet kom frå Loholet Fotografiet er tatt fra brua nedenfor fossen. Loholet er navnet på et trangt gjel, der elva renner mellom steile bergskrenter. I dette gjelet ble det i sin tid bygd en dam av tømmer og stedlige stein- og...
Verst var det om hausten, før isen la seg
Dei måtte krysse Laugen til alle årstider OSKAR LETRUD: Vi som budde på Baksida mellom Kvam og Vinstra før det var veg og bru, måtte krysse Laugen ofte fleire gonger om dagen og til alle årstider. Verst var det om hausten, når det vart kaldt før isen la seg. Då var...
Utslitne soldatar i Skåbu
To engelske unggutar fekk dei siste havregryna Ett år seinare var det soldatar som gjekk her på ski. Tre systrer, Gudrun, Aase og Olaug i februar 1939 på Elvenes. OLAUG ASKHEIM AAS: Ein solskinnsdag uti april 1940 kom mange soldatar på ski over isen til Elvenes i...
Sundinga var farleg, men brua vart dyr
Historia om Hundorpbrua RAGNAR ØVRELID: Den siste av dei store bruene over Laugen var Hundorpbrua. Frå jernbanen og Hundorp stasjon kom i 1896, låg planane om denne brua på teiknebord i offentlig kontor i 30 år. Jernbanen ville ikkje bygge brua, etter som...
Berre å bite tennene saman og gå
Historia om ein tung skuleveg i Skåbu Olaug i Skåbu 1942, sykkelen var truleg frå før fyrste verdskrigen. OLAUG ASKHEIM AAS: Barndomsheimen min låg på eit vakkert nes nedved Olstappen, der elva Vinstra song seg uti fjellvatnet, 662 moh. Staden heitte Elvenes, naturleg...
– 5 krono for å bli hælkjørd tå toge?
Nervepirrende ferd med dresin til fest på Lidarende "Både varmeapparatet og aircondition hadde vesentlige mangler". Foto: Ole Mjelva/Digitalt museum PER ROSENBORG: Rundt midten av 1960-tallet var transportbehovet akutt på flatene ved Fryaelva. Vi så oss derfor nødt...
Krigsminne i hytteboka
Norske soldater på flukt i Espedalen ELLEN ELSTER MARTOL: Natt til 2. mai 1940 tok tretten norske soldater seg inn i en hytte i Espedalen. De var da på flukt vestover etter nederlaget mot tyskerne, og de hadde hatt en stri tørn bak seg. Først krigshandlinger, så...
Tour de Fron for 101 år sidan
Lagt ut av Åge Jevne Hagestuen på Facebooksida "Du væt du e frå Vinstra når.."
Han sette mange fotavtrykk
Hans Petter Kleiven er død RASMUS STAURI: Hans Petter Kleiven (1930-2021) sette mange fotavtrykk - i reiselivet, i Peer Gynt-stemnet, i lokalpolitikken og i det lokalhistoriske arbeidet. Historielagsmiljøet og lokalsamfunnet i Fron fekk stor glede av initiativa,...
Fiskebilen til John Lereggen
Fiskebilen til John Lereggen var eit kjært innslag for både is-svoltne ungar og husmødre som lurte på kva dei skulle laga til middag. Ein humoristisk og slagferdig kar som spreidde mykje trivsel i grenda. John Lereggen (1907–1972) var frå kystkommunen Roan i Sør...
Dresinen oppe i Skar
Historia om korleis Kristian fekk namnet "Bikken" Dette var noko for Kristian! Foto: Thomas Markovic Kristian (født 1900) var son av Erland Amundsen og Mathea Olsdatter i Nedre Skar. Kristian var så uheldig at han fekk ein hjerneskade ved fødselen og kom aldri lenger...
Alt for tjukt med parafin
Frå Dombås til Hundorp i 1948 for å hoppe i Børebakken Børebakken 2017, 69 år seinare. Bakkerekorden har Kim André Steine, 56,5 m iflg FB-sida til Sør-Fron IL I flg tradisjonen skal Børebakken fått namn etter ein svenske som dyrka opp området for Isum. Han kan ha...
Salme ved reisens slutt
Likferd i bra fart på kjelke Litt meir liv på denne reisa, men kan hende var det slik dei fôr? Foto: Kristian T. Petersen/Anno Domkirkeodden ODD JAN SKRIUBAKKEN: Eg har vorte fortalt ei historie eg ikkje heilt veit om eg skal tru på: Det budde tre karar oppe på...
Jul med krigsfanger
Hardt skadde russiske offiserer kom til Harpefoss i 1917 Russiske krigsfanger på Grytting 1917. De to kvinnene er sykesøster Gjertrud Sørensen og Anna I. Grytting. EIRIK BRAZIER: På Grytting ble julen 1917 spesiell, da norsk og russisk juletradisjon møtte hverandre....
Helsing frå ei jul da ein kunne dra på besøk
https://youtu.be/z5Lb85JcZcE I slike juletider, der barnebarn knapt nok kjem på besøk, og ein ikkje kan dra til bror sin - om det så er for å få til litt forsoning - kan det vel vere på sin plass med historielagets faste julehelsing: Per Tofte som gamal stribukk. God...
Korleis ser Sør-Fron kommune ut år 2000?
Dette trudde fire politikarar i 1988 I mars 1988 spurde informasjonsavisa Sørfrøningen kva det nye kommunestyret trudde om utviklinga fram mot år 2000. Fire politikarar kom til orde. 20 år etter tusenårskiftet kan det vera interessant å sjå hva dei trudde om framtida...
Det blenkte til i augo
Når utvandra frøningar lengta heim Kanskje var det slik ho såg ut, Fron kyrkje i Nord-Dakota. Før ho var nedlagd. Dette er Norway Lutheran Church i McHenry County i Nord-Dakota. Foto: Ghosts of North-Dakota ODDMAR MYRUM I BYGDEBLADET FRONSBYGDIN 3/1972: Helsing frå...
I over tjugu år foruta skilt og sertifikat
Et møte med byggmester Gunnar Johansen, Harpefoss KARI BAY HAUGEN: I telefonkatalogen står det: Gunnar Johansen, byggmester, Harpefoss. -Har De det travelt? -Gud bevare de gut... men e ha da stunne te å slå tå en prat. Reis over brua ved Fossa, ta nordover te ru kjem...
De innfødte reagerer ikke
Litt om gjestgivargardar i Fron Ein engelskmann som likte seg i Fron RAGNAR ØVRELID: Folket i Fron har alltid merka at hovudvegen frå Oslo til Trondheim gikk gjennom dalen. Dette førte mellom anna til skyssplikt for bøndene, og at gjestgiveria kom. I 1640-åra, da...
Når kom det glas og peis på setrene?
Ivar Kleiven fortel om ljorhus som forsvann og kokhus som kom IVAR KLEIVEN: Noko arbeid på veg til setrene var det ikkje tale om i gamal tid. Det vart bygd klopper over tverråe og store bekkjer og fella over gorrblaute myrstrype og dipille. Elles har kløvvegane til...
Damer må ha med 1/2 flaske kognac
Gode råd fra 1893
Kvamværen har båe føtene planta i lausmasser
Flom i Kvam gjennom tidene ARILD TEIGEN: “All historie er samtidshistorie” var det ein klok kar som sa. Det fekk eg prov på, kvelden den 22. mai, 2013. Ved åttetida banka det på utgangsdøra vår, på Øvermofeltet, midt i Kvam sentrum. På dørhella stod to ukjente karar...
Fron historielag slo bergensarane
I 1994 fekk NRK Radio i stand ei kunnskapstevling for mimreglade, der historielag og andre samanslutningar av landsmenn med meiningar om kva som hende i tida 1900-1990 kunne delta. Fron historielag kasta seg på med slik lagoppstilling: Ellen Larsen, Ola O. Røssum og...
Hans Svinslån, ein nautsterk bjønn
Grunneigaren likte ikkje nyryddinga hans IVAR KLEIVEN: I Kvam var det nokre som ikkje var gode å skreka eller leggje på flate fjøla, slike som Hans Svinslån. Sterkare kar har det kanskje ikkje trått på jorda i Kvam, og bror hans, Tor Morken, skulle være mest likeså...
Valseter ferdigrestaurert om et år?
Mange kommer innom for å følge med på prosjektet GD 2.8. 2020: Restaureringen startet for to år siden. Fasaden står ferdig. Her mangler det bare å finne fram til den riktige fargen. Eksperthjelp er i ferd med å se på de gamle fargene og lete fram til de riktige...
På Harley Davidson til Prinsehytta
Ei lita forteljing om dei kongelege i Sikkilsdalen https://youtu.be/k9eNduEhtRc KRISTIAN HOSAR: I 1924 vart kronprins Olav myndig, og han fekk hytta i Sikkilsdalen i gåve av dei svenske prinsane. "En stor overraskelse for meg. Jeg ble virkelig svært glad," sa han....
Visst var det rutebåt på Olstappen!
Det var så godt som veglaust i Espedalen PER OTTESEN: Mot slutten av 1800-talet kom mange turistar opp Gausdal og skulle gjerne ha skyss vidare, og da det var så godt som veglaust i Espedalen, vart motorbåt eit godt alternativ heilt frå Vassenden sør i Espedalsvatnet...
