Artiklar
Han etterlet seg ein stor arv
Fullsett i Kviknekyrkja ved Olav Åsmundstad-markeringa - Olav Åsmundstad brukte dei beste åra sine på folkeopplysning, sa Rasmus Stauri i hovudtalen i Kvikne kyrkje. Meir enn 90 var samla da mållaget og historielaget inviterte til ein rik kveld i Kvikne 5. juni som...
Professoren som vart vill i Sorperoa
Forfedrane våre var flinke til å finna høviske namn over alt EIVIND BUDSBERG: I dei siste åra har det både ein gong og to gonger vori ymta frampå om at grenda Sorperoa skulle hatt seg eit penare namn. Einskilde trur namnet kjem av noko mindreverdig. Som ventande vart...
Eit levande rom på Hundorp
https://youtu.be/rGfsj9YouPU I det nye rommet Mimes brunn på Hundorp kan alle sette seg rundt eit bord og tenkje og trivjast og oppleva den rike skulehistoria. Måndag 10. oktober vart det nye møte- og dokumentasjonsrommet på Dale-Gudbrands gard opna. Her er GDs...
Spennande gardshistorie på mange vis
På Vik i Kvam i fjor, Heggerud på Harpefoss neste veke http://www.youtube.com/watch?v=DreJJotQ_74 Tirsdag 6. september kl 18 kan du få med deg gardshistoria og mykje anna på Heggerud gard på Harpefoss. Konsert blir det ikkje, men mykje anna godt. Her kan du bli med...
Tenk deg at du gjekk på skulen i 1830
Du lærte nok ikkje stort TORE FEVOLDEN: Fyrst i 1860-åra kom dei fyrste faste skulehusa i Fron, og inntil da måtte undervisninga skje rundt på gardane. Bøndene hadde pålegg om å halde læraren med mat og hus og elevane med ei skulestugu, eit klasserom. Dette gjekk på...
Gardshistorie og konsert
CARL HENRIK GRØNDAHL: Storhending på Vik i Kvam søndag 30.8. kl 13: Lokalhistorie på ein ny måte. Konsert og gardshistorie. Med Jon Faukstad, Andreas Bjørkås og Rasmus Stauri. Vik var i si tid eit lite bygdesentrum. Skysstasjon frå 1600- til 1800-talet. Eit soverom...
Å bli utlevert som tosk for heile verda!
´N Ibsen tente se rik på me, men tru ru at e fekk nytte tå ri? Odd Kjorstad skreiv prolog til Per Gynt-stemnet i 1972 og framførte dette på seterstemnet på Fryvollen i Sødorpfjellet: «Det æ oventa å sjå så my folk frampå her, for det meste æ ræ tomt i annakårt sæl. E...
Diktarane på folkehøgskulen
RASMUS STAURI: Der folk møtest, blir det også historier. Folkehøgskulen på Kvam og på Hundorp var i drift i åra 1902-1987. Frå starten i Kvam i 1902 fram til 1970-talet var brevet den vanlege kommunikasjonsforma mellom styrarfolka og verda utanom. Her er nu influensa...
Hvor mange kalverumper mellom himmel og jord?
IVAR KLEIVEN: Lars Dalshaugen var ein dugeleg og gløgg skyttar, stor, staut og røssleg. Han hadde ord på seg for å ha svarteboka og kunne kverve synet på folk. Somme sa han hadde tatt alterbrødet ut av munnen og skote gjennom det. Lars Dalshaugen var skomakar og dreiv...
Kvamshumoren
HÅKON SVEEN: «Eg skal fortelja ei kvamshistorie.» Dei fleste som har vore på kurs, seminar eller i festlege lag, kjenner seg vel att? Neste same kor du er, vil du oppleve at ein eller annan i forsamlinga tek ordet og startar slik. Utanfor distriktet følgjer så ein...
-Personlege opplevingar står i førarsetet
Har du sikra deg Fronsbygdin 2014? Boka får mykje ros og kan bli utseld. -Personlege opplevingar står i førarsetet, og med eitt blir historia levande, skriv Dølen. Her er innhaldet: Kvams eigen eidsvollsmann av Arild Teigen: Berre to gudbrandsdølar møtte på Eidsvoll...
-Historia blir levande
Fronsbygdin 2014 maktar på ein heilt annan måte også å fengje ein yngre generasjon av lesarar enn det som sume gonger har vore tilfelle, skriv redaktør Bjørn Sletten i Dølen. Årsaka er at fleire av artiklane denne gongen strekkjer seg i tid fram til våre eigne dagar....
Vin og heim i Fron
IVAR KLEIVEN: Fron har støtt vore helde for den beste bygda i Gudbrandsdalen og blomen mellom dei, inga bygd har så mykje god og vokstom jord, og dei meste av grendene ligg godt og lugumt til, og derfor har Fron frå langt atti medelalderen vore ei sterk bygd med...
GD: Klar med Fronsbygdin
Boka er klar. Den 11. Frondbygdin-boka i rekken. Redaksjonssekretær Gard Espeland og redaktørene Rasmus Stauri og Per Ottesen blar i den rykende ferske boka. De er fornøyd med resultatet, skriver GD.
Megaarden, Espeland og Grytting
http://youtu.be/jSmShBkn160 Fleire gode grunnar til å kjøpe Fronsbygdin 2014. Her kan du sjå Gard Espeland fortelje om Gamle segn og soger frå Skåbu av Georg Megaarden, Da det vart sleppt yngel i Fossåa av Gard Espeland og Innmarksnamn på Tåkåstadgardane av Sigurd...
Namn i Fron: Lia
BRIT NILSEN: Grenda Lia på vestsida av Laugen går frå Ringebugrensa til Skodalsgrenda, og namnet er laga av naturgrunnordet li, som altså betyr "skråning i fjellsida, oftast skogkledd." Vanlegvis er slike mykje brukte naturgrunnord samansette for å peike dei tydlegare...
Kan du fronsmålet? Svar:
Furulus er a: Barkebille. b. Fuglekongen. c: Ekornunge. Spikjitet er a: Liten, mager unge. b: Kjøttmeis. c: Fleskebille. Gulskurv er a. Gulsporv. b: Modent korn. c: Løvetann. Mølluksè er a: Larve. b: Møkkete okse. c: Tordivel Gåløye er a: Døgnflue. b: Blåfiol. c:...
Kan du fronsmålet?
ODD MIDTLIEN: Kva er rett? Furulus er a: Barkebille. b. Fuglekongen. c: Ekornunge. Spikjitet er a: Liten, mager unge. b: Kjøttmeis. c: Fleskebille. Gulskurv er a. Gulsporv. b: Modent korn. c: Løvetann. Mølluksè er a: Larve. b: Møkkete okse. c: Tordivel Gåløye er a:...
Ord for dagen
Nå vart det stilt, sa Skrukken, han baud fram kjerringa si på auksjon. Ingen veit kva ein har før ein skal til å flytta, sa kjerringa, ho stappa det ho hadde i ei hosolegg. Ein skulle ha tri kjærestar, sa jenta, for om ein sturter og ein furter, har ein enda att ein....
Meheinkjehågån og Smikop
PER ÅSMUNDSTAD: Namna Meheinkjehågån og Smikopp, ofte skrivi Smikop, finst truleg berre i Kvikne. Å smikke opp ei stugu skal vera opphavet til Smikop, og meheinkje er eit anna namn på mygg. Kva med den longe nedlagde plassen Bendas under Åsmundstad? Det blir sagt at...
Han hjelpte Peer finne frøningen i seg
RASMUS STAURI: Gunnar Jenshus hjelpte Peer Gynt til å finne att frøningen i seg. Utan dette nybrottsarbeidet er det nok meir tvilsamt om vårt nasjonaldrama fekk kle seg i bygdemålet under Peer Gynt-stemnet. Fronsmålet og folkeleg språkbruk fekk prestisje. Gunnar...
Språk-dugnad
Keinn vera både luggumt og tyle` å ha det løle. Sårpeskålv. Du fe itte hælle på så'u oheppe é på hålkun! Nå er det målføredugnad på Facebook-sida til Fron Mållag. Abrakkslè! Regle frå Ruste, etter Olaf Brandstad: Ein skull' gå åt Hov og få lov, åt Londe og få stonde,...
Fleire ordtak frå Fron
Ord for dagen
PAUL HENRIK HAGE (frå FB-sida til Fron mållag): Å lage = å prate (mest laust og utan innhald). Å lage ved nokon. Å lagest ved. - Ordet har truleg samanheng med det jyske lave = ymte, meine, tru. Å lage er brukt i Gudbrandsdalen, Folldalen og på Hedmarken. Hemte bær -...
Ordtak i Fron
RASMUS STAURI: Ordtak er samla livvisdom i konsentrert form. Fleire av desse ordtaka lever i dag, men mange er sjølvsagt ikkje lenger i levande bruk. Fleire av dei motseier kvarandre, men det er vel berre eit uttrykk for kor mangfaldig opplevinga av livet er? Lær dei...
Stadnamn frå Skoe i Sødorp
Ny artikkel for dei språkinteresserte: Ei særoppgåve i norsk, skriven av ein tredjeklassing ved Vinstra vidaregåande skule for nokre år sidan. JØRN SKOE: Med denne oppgåva har eg som mål å samle flest mogleg stadnamn innanfor garden vår. Dette vil eg gjera ved å...
