Ei lokalhistorisk nettavis
når kjelken kom ut av styring og segla sin egen sjø Verst når det låg blanksvell. Foto: Helgeland museum HELGE STORMORKEN om Kvam i hans oppvekstår: Det var berre om vinteren at det kunne kjørast etter gardrekka, eller måtte alle "ni vægen" for å koma dit dei...
Og skremte vel opp litt småvilt ODD IVAR STORLØKKEN: I 1949 gikk 15 elever i 17. mai-tog fra Bergdal skole. Ruten vi gikk, var lang for unger i 17. mai stas, men jeg husker ikke at noen klaget. En ting er imidlertid helt sikkert – det var ikke mange folk langs ruten...
Korleis var det å vera ung under krigen? Oddrun Stormorken Rudland som konfirmant i bunad sydd under okkupasjonen. Foto: H.H. Lie eftf. Oddrun Rudland frå Stormorken i Kvam var knapt 13 år da Noreg vart okkupert i 1940. - Ein og annan privat fest var det. Da hende det...
Litt om ein oppvekst under krigen OSKAR LETRUD: Eg kan ikke hugse at vi svalt, men det var klart enklare kosthald enn det er nå. Det var brukt ein del vassgraut, (byggmjøl, salt og vatn) med mjølk til. Om det var ei tid på vinteren vi ikkje hadde mjølk, kunne det i...
Slåssing med kniv og avslegne flaskehalsar ODDMAR MYRUM: Ein morgon i 1935 var eg på veg til skulen og gjekk forbi Ruste ungdomshus. Eit skremmande syn møtte meg utanfor inngangen. Det var tett med blodflekkar over alt. Kvelden før hadde det vore dansefest, og somme...
Glytt frå ein barndom i krig i Nedre Skar Nedre Skar ca. 1933. Bilde frå Vegar Skar KNUT STENSRUD KJORSTAD: Året er 1939. Ein familie er på veg oppover Solbråsmorka. Tankar krinsar rundt i hovuda deira. Dei har slite seg laus frå det kjende, men er etter...
Historia om oppvekst på ein prestegard ØYSTEIN HOV: Å vekse opp på ein prestegard er spesielt. Sverre Hov var sokneprest i Sør-Fron i åra 1950-1974, og i denne artikkelen ser den yngste av ”presteungane”, Øystein Hov, attende på oppvekstår på prestegarden: Etter kvart...
Det går lenge før de vert svoltne att Frå norsktradisjonsmat.no OLAUG ASKHEIM AAS: Som den skogskaren far var, hadde han ein favorittmatrett frå praksistida: Sluring. Han skar spekeskinke i terningar og bruna i panna. På den tida visste ingen kva "stjernegris" var....
Ein barndom på eit av dei dårlegaste bruka i Sødorp OLA KLÅPBAKKEN: Øyakleiva heiter eit lite nedlagd bruk øvst oppe i Sødorp. Dette er barndomsheimen til Magnus Været, og her budde han fram til 1957. Då vart bruket nedlagt og fråflytta. Fredag 28. juni 1929 kom dei...
Var det "ein annan" som hjelpte til? "Til sist var det berre hovudet og halsen med den drivkvite mana som stakk opp av myra." Ill. foto frå hest.no JOHAN DALSEG: Hingsten med hoppefylgjet sitt hadde beita på vollane langs bekken og var på tur bort, da vi kom. Fylgjet...
Ei lita historie frå den gang mjølet kom frå Loholet Fotografiet er tatt fra brua nedenfor fossen. Loholet er navnet på et trangt gjel, der elva renner mellom steile bergskrenter. I dette gjelet ble det i sin tid bygd en dam av tømmer og stedlige stein- og...
To engelske unggutar fekk dei siste havregryna Ett år seinare var det soldatar som gjekk her på ski. Tre systrer, Gudrun, Aase og Olaug i februar 1939 på Elvenes. OLAUG ASKHEIM AAS: Ein solskinnsdag uti april 1940 kom mange soldatar på ski over isen til Elvenes i...
Lagt ut av Åge Jevne Hagestuen på Facebooksida "Du væt du e frå Vinstra når.."
Å vera barn på Vinstra på 1950-talet PER OTTESEN: For oss barna i Vinstra sentrum først på 1950-talet var det ein spanande plass å vekse opp. Trafikken i Riksveg 50, som han heitte då, var stor, og det var mykje spanande å sjå. Ein gong vart eg overkjørt av same...
En innflyttergutt forteller TROND BAKKEVIG: Jeg kom til Skåbu som seksåring og reiste derfra som elleveåring. Nesten fem år av et gutteliv. År da jeg lærte meg å snakke som en skåbying ute, mens jeg fortsatte å snakke riksmål hjemme. Nesten fem år var jeg del av...
Historia om korleis Kristian fekk namnet "Bikken" Dette var noko for Kristian! Foto: Thomas Markovic Kristian (født 1900) var son av Erland Amundsen og Mathea Olsdatter i Nedre Skar. Kristian var så uheldig at han fekk ein hjerneskade ved fødselen og kom aldri lenger...
Liv Snøfrid Skaare tok vare på prestegarden på Vinstra Liv Snøfrid Skaare, født 26. 9. 1939 døde 18. juli 2020. På minnesida ligg det ho fortalde om å vekse opp på ein prestegard: SNØFRID SKAARE: Som prestedotter har eg budd på to prestegardar, og det noko spesielt...
Møt brørne Teodor og Hans Støslien frå berga ovanfor Vinstra PAUL HENRIK HAGE: Støslia og Arneklemma ligg avsides til i berga ovanfor Vinstra. Båe heimane er fråflytte for lenge sidan. Ein kjem i tankar om kva slag liv dei hadde på slike plassar som "ingen kunne tru...
Hvor mye råhet og usedelighet som forenes med armoden! EILERT SUNDT I 1851: Det bor mange ytterst fattige folk i Kvam, men hvor mye råhet og usedelighet som forenes med armoden! Det er ganske forskrekkelige eksempler på løsaktighet og kvinnelig vanære, jeg i dag har...
Den gongen det var offentleg transport i dalen HELGE STORMORKEN: Tog gjekk det morgen, middag og kveld, og togtuten var klokke for seterbudeiene, mange hadde ikkje klokke enda. Eit spesielt "tog", Kolstadbåten, eit lite lokomotiv med ei vogn etter var tidt å sjå. På...
Storlykkjejentene gjekk ni vêrharde km kvar veg JOHAN DALSEG OG EINAR ROLVSBAKKEN: Ein gong Rolfskarane, Alfred og Einar, skulle kjøre ved frå Søre-Dalen, kom dei ut for skikkeleg snøstorm. Oppe på Breislaå møtte dei høykjørarar som hadde tenkt seg til Jensås etter...
Når folk drog heim att, hadde mange fått fylt på brennevinsdunkane sine PER ÅSMUNDSTAD d.e. (1839-1920): Å køyre frå Kvikne åt Vetlhåmår tok minst to dagar. Det var berre ein gang om året vi gjorde bytur. Det var i mars. Vi køyrde nedpå isen synnafor Harpebrua og fòr...
Minner fra en barndom på Veikle etter krigen https://youtu.be/RO5GtO9FgpE Fredrik Weikle har laga denne videoen frå Veikle gard MARTINIUS STAUM: Veikle gard var en av de største i Kvam på 1940- og 50-tallet. Dit kom min mor og min far fra Gausdal i 1944, det siste...
Dei fattigaste dreiv omkring og tigga RAGNAR ØVRELID: Over tredelen av folket i Fronsbygdene var barn fram til 1865. Kva skulle foreldra gjere med dei? Korleis skulle dei fattige familiane greie dette? Vi høyrer om barnedrap, om barn som blir utsette i skogen, barn...
OSKAR LETRUD: I den heimen eg voks opp, var vi ein syskenflokk på heile ti ungar. Når eg skal fortelja litt om oppveksten til denne flokken, tenkjer eg mest på dei som er barn og ungdommar i dag. Eg vil tru at for dei vil mykje av det eg fortel, stå fram som eit...
Helge Stormorken fortel om barndom på 1930-talet HELGE STORMORKEN: Lysbilet haust og vinterstid i Kvam var eit anna. Om natta var det nesten ikkje eit ljos å sjå, ei svak lampe ved stasjonen og hotellet, som brann i 1934, og to-tre utelamper langs gardrekka hos dei...
VG 24.9.1966: Skar-gårdene ligger der den dag i dag. Tomme og forlatt. Ennå kan man se hvordan bekken og stenraset i 1927 tok ostebua og sprengte den til pinneved, og all osten seilte nedover lia og ble funnet igjen som runde kuler i søkk og fjellsprekker. I dag er...
JENS THULSTRUP INTERVJUAR PETTER SVELLE: Svelle hadde kvern i Fossåa. Det var kaldt og hustre å passe kverna om vinteren i trekkfulle hus, så bestefar, Iver Pedersen Svelle (1825-1891), fekk mura ein peis inni mølla, så ein kunne få litt varme, og slik at møllaren au...
HELGE STORMORKEN: Den store verdskrisa i 1920-30 åra gjekk særleg hardt ut over Åa i Kvam. Sjølv om det var fleire frikjøpte husmannsbruk med dyr, gav det ikkje nok til leveleg liv. Arbeid utanom var ikkje lett å få, og utan skilling vart det mangel på mat, klede og...
OSKAR LETRUD: Vi hadde heimelaga leiker. Eg hugsar spesielt hesten som bestefar hadde laga. Han var fullt utstyrt med sela og kjørereiskap av alle slag og var mye brukt. Dette var av dei tinga som vart øydelagde om våren 1940, da huset vart treft av fleire granatar...
HELGE STORMORKEN: Om natta var det ikkje eit ljos å sjå, ei svak lampe ved stasjonen og hotellet, som brann ned i 1934, og to-tre utelamper langs gardrekka hos dei som hadde "abonnert". Ein og annan var ute med oljelykta, elles var det stummande mørkt. Ingen ljos i...
HANS PETTER KLEIVEN: Når far slaktet høner, var det alltid spennende. Hvem av de hodeløse hønene ville flakse lengst? Det var kakling og flaksing inne i hønsegården før den rette høna ble fanget. Leven var det til øksa traff hønsehalsen og satt i hoggestabben. Det var...
TOR LARSEN: Skiløypene i Sorperoa under Tormodrennet kryssa som oftast både to og tre vegar i sløyfe mellom furutre og bustadhus. Biltrafikken var denne søndagen meir eller mindre bannlyst, og dei som kom for å sjå på eller delta, kom som oftast på ski. Slik var det i...
1.klasse studiespesialiserande line (1STB) på Vinstra vidaregåande skule fekk som siste stiloppgåve våren 2013 å skrive ein tekst med emne frå lokalhistoria. Her er Gunhild Eide Myhre frå Kvam: GUNHILD EIDE MYHRE: Å vekse opp i ei lita bygd har hatt både fordelar og...
RAGNAR ØVRELID: Ved sida av huset: utedoen med den spesielle lukta av renna på staden til gutane, og av fulle eller overfylte stampar, med gamle aviser som tolettpapir og "Kooperatøren" med det glatte, umulege papiret. Der smugrøykte gutane og utveksla meir eller...
ODD MIDTLIN: Eg har lyst til å dvele litt ved ordet toramjølk, som har gått av bruk, og dei unge i dag veit neppe kva det tyder. Det er knytt til separatoren, ein forholdsvis enkel maskin som skilde ut fløyten frå kumjølk. Separatoren heime hadde eit rundt stålkar på...
Med glede kan Fron historielag i dag bringe til torgs bilde av ein velfødd og velnøgd frøning av ukjend opphav. Ser ut til å leve godt med 4. plassen til Kjetil Jansrud. Her ligg det eit liv og ein lagnad på ein skinnfell...
I 1936 vart Ragnvald Skrede dømd til tre års fengsel for utukt mot tre mindreårige jenter i Vågå. Han var lærar. Biografane til Skrede, Otto Hageberg og Egil Ulateig, meiner at dette var justismord. I boka Korsfestelsen. Historien om Ragnvald Skrede og Vågå (2003)...
http://youtu.be/HQ-EJumqYiE -Frøningane held oppe framifrå årbok-kvalitet. Det er imponerande kva årbokredaktørane får fram av stoff, skriv Asbjørn Ringen i GD 18. desember. 30 artiklar på over 170 sider og noko for einkvar smak. Spennvidda kan illustrerast ved...