Ei lokalhistorisk nettavis
Ei lita historie om Peer Gynt-vegen I 2023 sykla NRK TV Peer Gynt-vegen med Sykkelsommer. Sjølvsagd var desse karane med. Øystein Rudi og Kikke Hovind. Saman med mange andre. CARL HENRIK GRØNDAHL: «Den er i så elendig forfatning at jeg ikke vil kjøre den en gang til...
Var det her Henrik Ibsen fekk idéen? PÅL KLUFTEN: En episode som synes å vise at Henrik Ibsen har hatt lokalkunnskap fra Fron, er historien om gutten som med vilje hogg av seg en finger i Peer Gynt: Det var fanden til kropp! En umistelig finger! Helt av! Og uten at...
Og at brudens far gir blaffen? Han blir snart dømt til døden. Mads Ousdal som Peer. CARL HENRIK GRØNDAHL: Når Henrik Ibsen forteller så uoverkommelig mye i Peer Gynt, er det også noe han underforteller. Viktige hendelser, skjebner, innsikter vi virkelig må lete etter...
Huldra ved Matbrunnen - Theodor Kittelsen, 1892 "Får eg vera jenta di?" spurte huldra Per Gynt IVAR KLEIVEN: Han var støtt så ettersett av hulder og underbuande, han Per Gynt, når han var til fjells. Ho hadde det med det mykje iblant, huldra, at ho låg etter...
Her møtes lettlivet frifant og sindig bonde Harmonisk forbindelse? Neppe. Aksel Hennie klar som den lettføtte frifant i kamp med den sindige bonde. FOTO: LARS ERIK SKREFSRUD / NRK EMIL SMITH I DNT ÅRBOK 1934: Per Gynt er kanskje som Dale-Gudbrand en sagnfigur, men på...
Anders Lange delte ut Peer Gynt-prisen til Erik Bye "Avisutklypp som hæng ti selet vårt på Tjyruvasetern." Bilde lagt ut av Hans Magnus Ødegården på FB-sida Du væt du e frå Vinstra når... I 1974 ble Peer Gynt-prisen utdelt for fjerde gang. Til Erik Bye (1926-2004)....
Kveldsseto i Midtdalsarkivet med Håkon Sveen https://youtu.be/-KHIerN-7FU Håkon Sveen fortel også litt om arbeidet med Peer Gynt på Gålå i dette intervjuet, som Kari Bay Haugen gjorde for TV ØST i 2015. Nå skjer det mykje spennande og interessant på Midtdalsarkivet i...
Paal Kleiven intervjuet på 70-årsdagen Paal Kleiven GUDBRANDSDØLEN, 30. MARS 1973: - I min stilling som klokker gjennom mange år lærte jeg å kjenne folk både i sorg og glede, og dette har vært verdifullt for meg, sier skolestyrer Paal Kleiven på Vinstra som fyller 70...
CARL HENRIK GRØNDAHL: Vinternatt utpå nyåret 1980. To unggutar står ute på Prestegardstunet. Da ser dei det. Sterkt, flakkande lysskjær over Tofte. Brann, tenkjer dei vel og kjem seg opp Nordre Lia. Det er Hyggen som brenn, det vesle huset til Annie Balchen. Ho blir...
Noen tanker til Marit Moum Aunes Peer Gynt på Gålå CARL HENRIK GRØNDAHL: Uhorvelig mye er skrevet om Henrik Ibsens Peer Gynt, men jeg har ikke sett noen ta på alvor at Peer går inn i sitt voksne liv med en dødsdom. En rett dømmer ham fredløs, det vil si at hvem som...
Per Gynt-stemnet la lista for høgt RAGNAR ØVRELID: Heilt frå starten og til Peer Gynt kom til Gålåvatnet i 1989, var Peer Gynt-kvelden sjølve blomsten i knappholet, den som gav stemnet eit kulturelt alibi, store utgifter, men små inntekter. Kveldene hadde ein...
På Peer Gynt-stemnet? RAGNAR ØVRELID: Spelmennene var først ute med eit årvisst musikkinnslag på Per Gynt-stemnet. Det første treffet var i 1971. Idéen kom ikkje fra sentralt folkemusikkhald. Initiativet var lokalt, og det kom frå folk utanom sjølve Per Gynt-nemnda....
Per Tofte fortel om vegen fram til Peer Gynt ved Gålåvatnet PER TOFTE: Korleis kunne det ha seg at eg fann på å bli skuespellar, eg som voks opp i ein liten avsidesliggande sidedal til Gudbrandsdalen, odelsgut til og med, på ein bratt gard med utsikt berre til...
Peer Gynt-stemnet er over. Her er noen tanker om denne utskjelte Peer CARL HENRIK GRØNDAHL: Enhver tid speiler seg i Henrik Ibsens Peer Gynt. Vi ser den selvnytende, selvopptatte, ustadige, en mann som ikke vil forplikte seg og viker unna det krevende. Narsissisten...
Når stemnet nå går igang - her er det som sette fart på Henrik Ibsen PER THORSEN AASMUNDSTAD (1839-1920) frå Kvikne skreiv ned lokalsegnene om Per Gynt. Dei fire fyrste er nedskrivne 16. november 1873 og dei fire neste 29.november 1877. I denne forma har ikkje segnene...
Det lakkar og lir mot Peer Gynt-stemnet. Frøningane har grunn til å vere nøgde med Ibsen. Men var Ibsen nøgd med frøningane? Nei. Det har vore gjort mykje av Henrik Ibsen og vandringa hans gjennom Fron i 1862. Ikkje så rart, ettersom han skreiv seg inn i...
Kom til Veidarvon seterstue seks km sør for Gålå ved Peer Gynt-vegen søndag 6. august kl 1430. Historikar Narve Fulsås har sett nærare på breva som Henrik Ibsen skreiv, da han dikta fram historia om denne frøningen. Han er professor i historie ved Universitetet i...
Den lokalkjende historieforteljaren Reidar Stangenes tar deg med på ei vandring laurdag 5. august frå Peer Gynt-huset til Per Gynt-steinen ved Sødorp kapell. Ei hyggeleg og uformell vandring der du blir nærare kjend med den sagnomsuste Per på Hågå, modell for Ibsens...
Da Peer Gynt-veien fylte 35 år KRISTIN VESKJE I GD 1991: -Veien er eksistensberettigelsen for reiselivsbedriftene, sier Martin Hovind fra Hundorp om Peer Gynt-veien. Høyfjellsveien feirer 35-årsjubileum og møter turister som en flott vei med opplevelsesrike punkter....
Mykje godtfolk var innom bygdatunet laurdag 6. august - på ei vandring i Per Gynt sitt nærmiljø. Som det heiter i programmet for Peer Gynt-stemnet: "Reidar Stangenes vil ta oss med på ei vandring, der vi får eit overblikk over gardane og stadene Ibsen brukte for å...
IVAR KLEIVEN: Av alle dei fjellmennene og veidarane som Fronsbygdene har hatt gjennom tidene, er det ingen som har vorte så namnspurd som Per Gynt. Mange av dei andre har ôg vore spurde, både innabygds og i grannbygdene og omtala av bygdefolket med vyrdnad og vellæte,...
Ivar Kleiven har mykje å fortelle om´n Per IVAR KLEIVEN: Det var riktig noko til kar, han Per Gynt! Han skulle vera i stor velmakt ôg, har det vore sagt. og ein mektig mann i bygda og kunne leggje eit ord med i laget, som vog tungt. Langfantane var i gamle dagar ei...
Og korleis stod det til med stemnet rundt 2009? Peer Gynt-stemnet er ei viktig næring i Fron. Det har hatt sin ned- og oppturar. Ragnar Øvrelid skreiv ei god bok om historia til stemnet frå 1928 og fram til 75-årsjubileet i 2003. Men kva har hendt sidan? I ei...
Skodespelaren Per Tofte har skrive spissartikkelen i Fronsbygdin 2015, som blir lansert på Rudi gard torsdag 29. oktober. Han fortel om sitt eige liv på scena i inn- og utland, heilt frå han debuterte i 1963 på Trøndelag Teater. Tittelen på artikkelen er Frå...
http://www.youtube.com/watch?v=nr-FbD6Ejs8 Kva skapte Peer Gynt i hovudet på Henrik Ibsen? Segner frå Fron? Eller det Per Chr. Asbjørnsen fekk høyre i Sel og skreiv ned i Norske folke- og huldereventyr - som Ibsen las ivrig? Bli med på eit gildt møte...
´N Ibsen tente se rik på me, men tru ru at e fekk nytte tå ri? Odd Kjorstad skreiv prolog til Per Gynt-stemnet i 1972 og framførte dette på seterstemnet på Fryvollen i Sødorpfjellet: «Det æ oventa å sjå så my folk frampå her, for det meste æ ræ tomt i annakårt sæl. E...
Nå er det full fart og fullt hus ved Gålåvatnet. Men korleis tok det heile til 10. august 1989? Da lukta kyrne nyslått høy frå hesjene på Hægstadtunet, brydde seg lite om provisorisk inngjerding og la etter seg kuskit over heile området. Det vart mykje måking av...
http://www.youtube.com/watch?v=Gb5lAKbjZw8 Fredag er det åpningsforestilling på Gålå. Peer Gynt for andre år i Erik Ulfsbys versjon med Mads Ousdal i hovedrollen. Vi kan være ganske sikre på at de har forandret noe og funnet nye løsninger i år. Det er all grunn til å...
CARL HENRIK GRØNDAHL: Prestens tale i Peer Gynt handlar om ein kar som skar av seg ein finger i ung alder for å sleppe militærteneste. Henrik Ibsen skal ha lese om ei slik hending i Morgenbladet da han var i Italia, og han la historia inn i det dramatiske diktet...
RAGNAR ØVRELID: Det er 1977. Formannen i Per Gynt-nemnda har ikkje telefon. Skal nemda bestille til han? Det er tre ledige nummer på Vinstra-sentralen. Formann Harald Rudi fekk telefon til heimekontoret i store deler av året. Elles foregjekk det meste av arbeidet med...
RASMUS STAURI OG ARVID ØDEGAARD: Steinen eller kanskje steinane, vart reist ved Buvika ved Atnasjøen 10. august 1936, montert av treskjærar Per Haugen og avduka av turistvert Paul Stakston. Haugen hogg inn orda Her trefte Per Gynt Bøigen. Steinen vart seinare fløtt...
RASMUS STAURI OG ARVID ØDEGAARD: Pål Kluften fekk reist steinen under det andre Per Gynt-stemnet, den 16. mai 1932, som markering av at det var 200 år sidan Per Olsen Hågå var fødd. Støtta står ved kapellet i Sødorp, der kyrkja stod før 1910. Treskjerar Per Haugen...
Skulptur i tre av Svein Tore Kleppan - omtala som nasjonalmonument. Ni meter høg. Plassert ved Rondablikk høgfjellshotell. Avduka av skodespelar Toralv Maurstad 2. august 2000. Reist etter privat tiltak av hotelldirektør Svend-Erik Krogh.
RAGNAR ØVRELID: Til å begynne med var Per Gynt-stemnet lauseleg organisert. Det var utgått frå reiselivslaget og turistkontoret på Vinstra, ei sjølvvald nemnd. Dei etablerte seg i 1966 med tanke på eit stemne året etter hundreårsminnet for Ibsens Peer Gynt. Dei var...
IVAR KLEIVEN: Det er nok heilt visst at Per Gynt har vore brukar og budd på Nordigard Hågå på Sødorp, men noko sikkert om tida og livssoga hans er det vanskeleg å få tak i. Og korleis Gynt-namnet er lagt på han, er det heller ikkje noko å få veta om, kanskje er det et...
Peer Gynt ved Gålåvatnet ein suksess sidan 1989? Nei. Er økonomiske problem noko nytt? Nei. Dei fekk mykje kjeft, dei som sette i gang: Heilt utan økonomisk styring. Alt kom seint i gang, dårleg bemanning, altfor mange oppdrag på fritida til få personar. Sviktande...
RASMUS STAURI: Odd Kjorstad frå Harpefoss døydde på Sørheim omsorgsenter i Sør-Fron 3. juli. Han vart vel 95 år og fekk eit langt og innhaldsrikt liv. Han arbeidde som lærar i fleire skuleslag, og den lengste arbeidstida fekk han som lærar ved Ringebu folkehøgskule,...
RAGNAR ØVRELID: Når Pål Kluften fekk idéen til Per Gynt-stemnet i 1928 veit vi ikkje. Men han hadde lenge interessserte seg for segner og lokale tradisjonar om Per Gynt, og hadde skrive om det i Oslo-avisene. Kluften var ein god ven av forfattaren Johan Bojer og fekk...
RASMUS STAURI: Gunnar Jenshus hjelpte Peer Gynt til å finne att frøningen i seg. Utan dette nybrottsarbeidet er det nok meir tvilsamt om vårt nasjonaldrama fekk kle seg i bygdemålet under Peer Gynt-stemnet. Fronsmålet og folkeleg språkbruk fekk prestisje. Gunnar...
RAGNAR ØVRELID: Dei første Per Gynt-stemna i 1928 og 1932 var svært personavhengige. Dei kvilte for ein stor del på entusiasme, initiativ, kontaktnett og organiseringsevner hos Pål Kluften. Kanskje gikk han trøtt, kanskje hadde han ikkje tid og råd til å ofre seg for...
Om ei veke brakar det laus med siste framsyningane av Svein Sturla Hungnes sin Peer Gynt på Gålå. Berre for å minnast korleis det tok til: Ikkje med Peer Gynt, men Ibsens ungdoms- og vikingedrama Hærmennene på Helgeland i Kåja i 1928.
Ny bildekategori her på bloggen: Per Gynt. Så langt med Pål Kluften som fotograf! Og litt til.
http://youtu.be/h5243dtcD6Y
Iren Reppen er tilsett som ny kunstnerisk leiar for Peer Gynt-stemnet. Alt vert nytt. Ikkje ein gong Peer på fronsmålet er freda, seier ho til Dølen. Dermed er Svein Sturla Hungnes på veg inn i historia.