Artiklar
Nå blir det olsokfeiring!
Måndag 29. juli vaknar tradisjonane att i Sør-Fron Olav den Heilage får banesår på Stiklestad 29. juli 1030. Peter Nicolai Arbo; akvarell, truleg frå 1859 Heis flagget! For oslok er offisiell flaggdag, og i år blir det liv i olsok-tradisjonen att. Dagen skal løftast...
Denna halin som ho daske og slæ mé
Redvald Fjellhammer var storspelemann og fekk besøk tå hulder RASMUS STAURI: "E ha besøk tå hulder`n alt i eitt. Det e é pen jente. Ho kom åt mé i natt au, é sat på sengjekanta – ho va sint da! Du kain kåmå i haug kå ru låvå mé, du, sa ho. Sjå på finger`n din, du, sa...
Var Svartedauen verkeleg så ille?
Ei lita jente på Veikle einaste livet som vart att i Kvam? IVAR KLEIVEN: Om Svartedauen herja på det hardaste her i dalen, veit vi ikkje noko visst om; at han tolla hardt i folket, både unge og gamle, er sakte ikkje å tvile på, men om det var så gale som segna går, er...
Presten som ville skyte fruktsommelige koner
Ivar Kleiven fortel om gal´npresten i Kviknekyrkja IVAR KLEIVEN: Peder Markvard Otzen, 1813-1815, kom til Fron frå Hallingdal og vart her i bygda kalla for "Galn´presten". Nettopp hugugalin eller nokon galning elles var han nok ikkje, men han var friare i omgangslaget...
Kvam kirke er gjenreist!
Reportasje i Filmavisen 20. november 1952 Klikk her og gå til innslag 5, så hører du Rolf Kirkvåg fortelle at kirken er gjenreist etter kamphandlingene og står der vakrere enn noensinne til minne om hardere tider.
Kostbar sex
Bot eller gapestokk for kjønnsdrift på avvegar TORE FEVOLDEN: I 1694 vart Knud Hansen Fævold dømt til å betale tolv riksdaler, omlag ti årsløner, for å ha besovet Gunhild Engebretsdatter Lene. Fordi han ikkje greidde å betale, måtte han stå i gapestokken, truleg ikkje...
Lang likpreike for ei ku
Prestane i Fron var ikkje alltid nøgde med betalinga RAGNAR ØVRELID: Presten hadde rett til særleg betaling for kyrkjelege handlingar. Gravferder kosta mest. Skulle det haldast ei skikkeleg likpreike, måtte dei etterlevande ut med ei ku til presten eller tilsvarande i...
Brukte Barbro trollkattsmør?
Ei sak frå Kvam 1681 ARILD TEIGEN: I 1681 hadde soldaten Erik Klomstad vore i arbeid hos Hans Vik i Kvam, og her hadde det vorte komsumert ein del drikke. Etter arbeidet skulle Klomstad reise attende til avdelinga si på Lillehammer og vart utstyrt med niste av systera...
God jul med ein stribukk
Det blir ikkje jul på heimesida til Fron historielag utan Per Tofte og ein stribukk av ein bestefar som mjuknast av barnebarn og høgtid. https://youtu.be/z5Lb85JcZcE
Eit handtrykk over lange avstandar
Presten Sverre Hov om den viktige julehelsinga SVERRE HOV I FRONSBYGDIN BYGDEBLAD 4 1971: Det er ein vakker og god skikk dette, å sende helsingar og gje livteikn frå seg, sjølv om det ikkje er oftare enn ein eller eit par gonger i året, so i allfall til jul. Det er...
Slik temmer ein lystene!
Med seks neglar og tre hår FJORDE KLASSE SKÅBU SKULE 193?:Det var for lenge sidan. Det var med bestemor var ungjente. Og ho tente på ein gard. Så var det ein dag det kom ein framandkar til gards som gjekk og selde nokre småsaker. Og så kom bestemor inn, og han byrja å...
Kyrkja som vart spreidd over alt
Ei lita soge om Listad-kyrkja, som sto på sumpig grunn IVAR KLEIVEN: Listad-kyrkja var hovudkyrkje i Fron; ho var ei stavkyrkje som fyrst sto på Listad. Etter det som både Schjøning og Hjorthøy skriv, vart kyrkja seinare flytta noko lenger ned og nærmare almennvegen,...
Sjefshuldrene på Gålå
Har du møtt Burane Sand, Synne Nyseter og Estine Voll? JOHS LUNDE: Ved nordenden av Gålåvatnet er det tre seterstular. Det er Sandseter, Vollseter og Nyseter. Kvar av dei tre setrene har si sjefshulder. På Sand er det Burane Sand, på Nyseter Synne Nyseter og på Voll...
Dødsdommen over Peer
Noen tanker til Marit Moum Aunes Peer Gynt på Gålå CARL HENRIK GRØNDAHL: Uhorvelig mye er skrevet om Henrik Ibsens Peer Gynt, men jeg har ikke sett noen ta på alvor at Peer går inn i sitt voksne liv med en dødsdom. En rett dømmer ham fredløs, det vil si at hvem som...
Da Kari Hågå vart borte
Innteke frå setra i Fiskdalen IVAR KLEIVEN: I Nestugun Hågå vart eine dattera på garden innteke frå setra deira i Fiskdalen. Ho var berre svært ung den gongen og var underbudeie om somaren. Det leid på hausten, så molta tok til å bli gjord, og så var det ein dag båe...
Vis-Knut spådde rett
Dette er den suverent mest lesne saka på heimesida til Fron historielag - av ein eller annan grunn. Ho vart publisert først gong i januar 2014. Så langt i juni 2019 er det 4223 som har klikka på ho. Nokon som kan forklare kvifor? Her er samlesida for alle sakene om...
Om Benet, Hetta og Sølvreven
Klengjenamn på Kvam HÅKON SVEEN: "Døm frå Kvam e någgå for seg sjøl!" Kor mange gongar har du hørt det utsagnet? Som gamal kvamvær har eg møtt det mang ein gong gjennom livet. Så følgjer det oftast ei rekkje historier som forel kor spesielle vi var, eller kanskje er...
Tusser og huldrer og troll på Vinstra
Pass deg for om´ Tor Graupslåen!
Far hans vart ihelskote, og sjølv kunne han binde eller løyse Fanden IVAR KLEIVEN: Tor Graupslåen skulle vera av fantslekt. Far hans, Jakop, rakte som langfant i ymse bygder til han vart ihelskote på fjellet mellom Fron og Valdres. Når Jakop helt seg roleg i...
Oljefunn i Sør-Fron
Emil Holen brukte kløfta DAGNINGEN 17. JUNI 1972: I følge Emil Holen fra Hundorp kan Gudbrandsdalen vise seg å ha oljekilder i fleng. I Heidal og i Venabu er det olje, og i Sør-Fron er det mange steder hvor man kan finne olje, hevder Holen. - Inne på Kjølen er det et...
Da fer du sjå det hesten ser
Tre historier om underjordiske og Vis-Knut Huldra kom med kaku og hosoband på Bjønnhaugen. Foto: Carl Henrik Grøndahl Folkeminne samla av niendeklasse på Sør-Fron ungdomsskule i 1977: N´bessfar va håss´n Vis-Knut og søkte råd, fordi heinn ha så my sjukdom på krykyrom....
Eldre bygdefolk har fortellerevne!
Niendeklassinger samlet stoff med båndopptaker GLT 12. MAI 1977: Niende klasse ved Sør-Fron ungdomsskole har siste året hatt folkeminne som valgfag. Det viste seg at det etter hvert ble et interessant emne, og elevene har gått inn for sine oppgaver med liv og lyst....
Mykje folk og god stemning på Rudi
Ole Chr. Risdal: Rundt 90 personar tok turen til Rudi Gard i går kveld for å få med seg gode historier. Jens Tangen, Arild Larshaugen og Johannes Lunde sørgde for at latteren stod i taket på Rudilåven. Historielaget er svært takksame for at desse svært gode...
Kom og høyr levande historie!
Forteljarkveld på Rudi gard Torsdag 11. oktober kl. 19.00 arrangerer Fron historielag forteljarkveld på Rudi Gard. Johannes Lunde, Arild Larshaugen og Jens Tangen kjem og fortel mykje artig og interessant frå gamle dagar. Inngang: 190 kr. Dette inkluderer kaffi og...
Her er dei – Per Gynt-segnene!
Når stemnet nå går igang - her er det som sette fart på Henrik Ibsen PER THORSEN AASMUNDSTAD (1839-1920) frå Kvikne skreiv ned lokalsegnene om Per Gynt. Dei fire fyrste er nedskrivne 16. november 1873 og dei fire neste 29.november 1877. I denne forma har ikkje segnene...
Vonbroten Ibsen
Det lakkar og lir mot Peer Gynt-stemnet. Frøningane har grunn til å vere nøgde med Ibsen. Men var Ibsen nøgd med frøningane? Nei. Det har vore gjort mykje av Henrik Ibsen og vandringa hans gjennom Fron i 1862. Ikkje så rart, ettersom han skreiv seg inn i...
Høgtidsam jolehelg
Med desse gamle julekorta frå FB-sida Det Gamle Norge ønskjer Fron historielag ei fredeleg julehelg for alle medlemmane våre, for alle som blir medlem i 2017, for alle som er interesserte i lokalhistorie - og for alle lesarane på denne sida. Og vi gjer det med litt...
Per Gynt på bygdatunet
Mykje godtfolk var innom bygdatunet laurdag 6. august - på ei vandring i Per Gynt sitt nærmiljø. Som det heiter i programmet for Peer Gynt-stemnet: "Reidar Stangenes vil ta oss med på ei vandring, der vi får eit overblikk over gardane og stadene Ibsen brukte for å...
Om trolldom og roning og ei gamal svartebok
Torger T. Risdal/Ole Chr. Risdal: Ein gong på 1970-talet fann Torger T. Risdal eit utklipp om Svarteboka frå ei gamal avis, og i ein artikkel i Gudbrandsdølen tok han det opp att slik som det der var skrivi. "Dager da alt lykkes. Våren 1888 fikk professor Moltke Moe...
Vart historia om Per Gynt brend?
IVAR KLEIVEN: Av alle dei fjellmennene og veidarane som Fronsbygdene har hatt gjennom tidene, er det ingen som har vorte så namnspurd som Per Gynt. Mange av dei andre har ôg vore spurde, både innabygds og i grannbygdene og omtala av bygdefolket med vyrdnad og vellæte,...
Per Gynt og megga Grisilla
Ivar Kleiven har mykje å fortelle om´n Per IVAR KLEIVEN: Det var riktig noko til kar, han Per Gynt! Han skulle vera i stor velmakt ôg, har det vore sagt. og ein mektig mann i bygda og kunne leggje eit ord med i laget, som vog tungt. Langfantane var i gamle dagar ei...
