Ei lokalhistorisk nettavis
Rasmus Stauri: Gudbrandsdalens folkehøgskule flytte frå Vik i Kvam til Hundorp i 1915. I 1920-åra vart skuleanlegget modernisert og bygd ut trass i trong økonomi. Folkeopplysning på nasjonal grunn var sentrale verdiar i folkehøgskulen, og folkeopplysningstanken...
Måndag 29. juli vaknar tradisjonane att i Sør-Fron Olav den Heilage får banesår på Stiklestad 29. juli 1030. Peter Nicolai Arbo; akvarell, truleg frå 1859 Heis flagget! For oslok er offisiell flaggdag, og i år blir det liv i olsok-tradisjonen att. Dagen skal løftast...
Skrømthistorier frå setrer og einbølte bruk Johan From gjekk i lag med to andre til Sør-Fron kyrkje Sankthanskvelden for å ha møte med sjølve styggen. Ragnvald Tarud (1913 - 1989) fortel til Oddmar Myrum i Gudbrandsdølen 22. des. 1977: Ragnvald er ikkje overtruisk,...
På utallige oppfordringar - her kjem Per Tofte https://youtube.com/watch?v=z5Lb85JcZcE&feature=shares
Godt frammøte på vellukka markvandring TORMOD BRÅTEN: 60 historieinteresserte frøningar deltok sundag på ei svært vellukka markvandring midt i førkristent og middelalderens sentrum i Fron. Vi starta i tunet på Nigard Listad, der Geir Paulsrud tok oss attende til tida...
Lei av "gamle og til dels udslidte Præster» Presterolla var utfordrande før i tida også. Dette brevet frå 1890 var tenkt til kyrkjestatsråden, men vart stoppa av sorenskrivaren på Heggerud. Frøningane er lei av "gamle og til dels udslidte Præster"! Det treng ein prest...
Ein god, gammal tradisjon som bør få nytt liv Matklokka på Veikle kjem til å ringe pinseaftan kl 17. Foto: Marit Håkenstad Ein gong var det tradisjon å ringe inn pinsa med matklokkene. Det song i bygda i vårkvelden. Ein god tradisjon som vart borte. Historielaget vil...
Ivar Kleiven fortel om omgangslivet før i tida «Slagsmaal i et Bondebryllup», Adolph Tidemand, 1858. IVAR KLEIVEN: Det er lite og tunt det som let seg sanke om omgangslivet i bygdene frå gamal tid, men det var rusdrikken som både i 16- og 1700-talet var grunnlaget for...
Litt om kvifor høgtida heiter jul og ikkje har eit kristent namn Ordet jul er heidensk. I storparten av Europa har feiringa fått eit kristent namn: På engelsk Christmas «kristmesse», tysk Weihnachten «vienatt», fransk noël i tydinga fødsel. Men hos oss har høgtida...
Eit møte med Per Ottesen (1945-2016) KJARTAN RUSET i Kyrkjeblad for Nord-Fron 2015 : Vi ser at Per har vore gjennom sjukdom. Han ruvar ikkje som før. Sjukdom og behandlingar har teke på. Det er litt rart å møte ein tunn Per Ottesen. Men mannen er elles den same. Vi...
Huldra ved Matbrunnen - Theodor Kittelsen, 1892 "Får eg vera jenta di?" spurte huldra Per Gynt IVAR KLEIVEN: Han var støtt så ettersett av hulder og underbuande, han Per Gynt, når han var til fjells. Ho hadde det med det mykje iblant, huldra, at ho låg etter...
En liten historie om Hundorpskrinet - et klenodium CARL HENRIK GRØNDAHL: Var han kirkerøver, bonden på Hundorp gard for 4-500 år siden? Reiste han rundt og sikret seg kirkegods? Han levde etter at reformasjonen hadde fjernet alle helgenbilder og relikvieskrin fra...
Derfor kom Lo-hornet til gards IVAR KLEIVEN: Mannen på Lo hadde vore nordpå vollen mot Sorperoa og funne att gampen sin. Da han reid attende til garden, møtte han eit framandt kvinnfolk, som ville skjenke han ut av eit vakkert horn. Mannen tok imot hornet og lot som...
Bjørnstjerne Bjørnson om datidens snåsamann BJØRNSTJERNE BJØRNSON: Vis-Knuts liv var en lang lovsang, som steg opp av sykdom, fattigdom og ofte bitter mangel på anerkjennelse. Det fantes en poetisk spennvidde i hans sinn som forvandlet hver eneste liten stund til et...
En stein falt og fela låt Brynestein. Foto Vest-Telemark museum / https://digitaltmuseum.org/vtm TOBBEN I GUDBRANDSDØLEN 4.11. 1974: En vakker dag i slutten av mai 1921 arbeidet Ola Guttormsen og Adolf Tagestad på Tagestad-setra på Gålå. De er nøkterne karer, nå 83 og...
Tradisjoner fra hedensk tid på Sygard Forr? KARI BAY HAUGEN:En juletradisjon som ikke eksisterer lenger, er juleroa. Lille julaften bar Hans inn sekker med fersk bjørkeved og tømte utover gulvet. Veden skulle legges tett sammen og dekke to kvadratmeter ved siden av...
Historia om husmannen og kyrkjetenaren Torger Flekken I djupsnø og uvêr - det var hit til Kvikne kyrkje han måtte, ringjaren Torger Flekken. Foto: Mittet / Carl Normann ODDGEIR BRUASET: Enno ein gong står Torger Torgersen Flekken her i mørke og dreg. Den største...
Så kan du alle julesongane rundt treet I 1988 presenterte Kvikneveren Ola Hage ei riktig smart oppfinning i Skåbu. Sjølvsagt var NRK Norge Rundt på plass. Klikk her. I innslag nr 9 møter du karen med hodelykt og klesklype mot rakfisklukta.
NRK Norge Rundt på besøk i Rusta i Søre Lia for 11 år sidan I bortimot ti år kunne du hogge deg juletre sjølv i Sør-Fron med sledefart og god gammaldags julestemning, eit lite pust i julestria - og eit mykje betre minne enn å kjøpe eit importert tre på torget, seier...
Fronsbygdin 2021 blir lansert med ein innhaldsrik kveld! Både Øyvind Sund og Ola Breivega kjem "Nå som før er det nødvendig å kjenne si eiga historie om ein ikkje skal gå seg bort. Og for å sjå dei lange, store linene i histoira, er det nødvendig å kjenne alle de små...
Fron var eit midtstøe for trolldom IVAR KLEIVEN: Framover til 1630 er det fleire trolldomssaker på Fron, og som på den tida vart straffa med brenning. Etter det professor Molkte Moe har funne ut, skulle Fron i dette leite vera eit midtstøe for trolldom og runekonster....
Eller var det mord? Folk vart borte. Kva hende? Vart dei henta av Gammel-Erik? Eller kanskje bergtatt? Det var forklaringar som kunne frita ein mordar. To segner frå Ruste, fortalde av Johannes Lunde, to versjonar av samme hendinga, er interessante, fordi den første...
Slik gjekk det med ei ualminneleg vakker jente i Vendalen IVAR SVELLE: Det var ein gong ei ung budeie som stelte på setra for det bruket ho var på. Det var innpå ei seter som heitte Vendalen. Det var omkring 30 setrer der den tida. Denne jenta skulle vera så...
Det ylde og pipa kring øyro Ein frøning var på Kongsbergmarknaden og hadde selt hesten sin, ein gild tråvar. Om kvelden gjekk han og sveiv i gata der og undrast kor han skulde få seg losement til natta. Da kom det køyrande ein framandkar etter han. Han stana hesten og...
OLE M. STUBBERUD: Ein gong Vis-Knut (1792–1876) var på Sør-Fron og heldt møte, gjekk det reint gale. Midt på natta medan Knut låg i senga si, kom lensmannen med ein kaptein, ein løytnant, ein underoffiser og 5 mann med skarpladde rifler og braut seg inn på romet hans....
Og Teigekjerringa såg meir enn ho skulle Ein gong langt atti tida vart ei jente på Teige i Kvam så søkkjande borte. Folk leita og leita, det vart ringt med kyrkjeklokkene au, men Teigejenta fanst ikkje og kom ikkje att, kor mykje dei leita og ringde. Så ein dag det...
Men ikkje i tårnet, klokkene er for tunge Slik kan klokkespelet ved Sør-Fron kyrkje bli. Skisse frå Erik Langdalen Arkitektkontor I januar 2015 vart det nok ein rundt med lokalhistorisk utveksling på FB-sida til historielaget. Temaet har nå vorte høgaktuelt:...
ALBERT FOSSE: På dei mange reisor far gjorde i Gudbrandsdal og andre stader i landet har han fått tak i mykje om Vis-Knut, som elles sikkert ville bli gløymt. Han var sterkt interessert i å finna ut alt han kunde om dei løynde evner i menneska. Og det var for å...
Dei tok vare på forteljarkunsten HÅKON SVEEN I DAGNINGEN 24.2. 1995: Forteljarkunsten held på å bli borte, seier mange. Ragnhild Kjorstad, Margit Løkken og Johannes Lunde på Vinstra kan kunsta enda. Tysdag kveld trollbatt dei godt og vel femti ungar i biblioteket på...
Arild Teigen fortel særs interessant kulturhistorie Historielaget inviterer til årsmøte onsdag 9. september kl 19 på Sødorp Gjestgivergard. Hit kjem òg historikaren Arild Teigen og fortel frå boka si Falne døler 1940-45. Han kan fortelje historier. Fleire døme på det...
Vis-Knut trong ikkje lesa dei ANDREAS AUSTLID: I midten av 70 åra tala eg ved Vis-Knut. Han låg på senga og røykte og fortalde meg at han fekk brev like frå Kalifornia. Dei vilde vita kvar dei skulde grava etter gull. Knut: Døm kan gråva hår døm vil for meg. Det er...
Redvald Fjellhammer var storspelemann og fekk besøk tå hulder RASMUS STAURI: "E ha besøk tå hulder`n alt i eitt. Det e é pen jente. Ho kom åt mé i natt au, é sat på sengjekanta – ho va sint da! Du kain kåmå i haug kå ru låvå mé, du, sa ho. Sjå på finger`n din, du, sa...
Ei lita jente på Veikle einaste livet som vart att i Kvam? IVAR KLEIVEN: Om Svartedauen herja på det hardaste her i dalen, veit vi ikkje noko visst om; at han tolla hardt i folket, både unge og gamle, er sakte ikkje å tvile på, men om det var så gale som segna går, er...
Ivar Kleiven fortel om gal´npresten i Kviknekyrkja IVAR KLEIVEN: Peder Markvard Otzen, 1813-1815, kom til Fron frå Hallingdal og vart her i bygda kalla for "Galn´presten". Nettopp hugugalin eller nokon galning elles var han nok ikkje, men han var friare i omgangslaget...
Reportasje i Filmavisen 20. november 1952 Klikk her og gå til innslag 5, så hører du Rolf Kirkvåg fortelle at kirken er gjenreist etter kamphandlingene og står der vakrere enn noensinne til minne om hardere tider.
Bot eller gapestokk for kjønnsdrift på avvegar TORE FEVOLDEN: I 1694 vart Knud Hansen Fævold dømt til å betale tolv riksdaler, omlag ti årsløner, for å ha besovet Gunhild Engebretsdatter Lene. Fordi han ikkje greidde å betale, måtte han stå i gapestokken, truleg ikkje...
Prestane i Fron var ikkje alltid nøgde med betalinga RAGNAR ØVRELID: Presten hadde rett til særleg betaling for kyrkjelege handlingar. Gravferder kosta mest. Skulle det haldast ei skikkeleg likpreike, måtte dei etterlevande ut med ei ku til presten eller tilsvarande i...
Ei sak frå Kvam 1681 ARILD TEIGEN: I 1681 hadde soldaten Erik Klomstad vore i arbeid hos Hans Vik i Kvam, og her hadde det vorte komsumert ein del drikke. Etter arbeidet skulle Klomstad reise attende til avdelinga si på Lillehammer og vart utstyrt med niste av systera...
Det blir ikkje jul på heimesida til Fron historielag utan Per Tofte og ein stribukk av ein bestefar som mjuknast av barnebarn og høgtid. https://youtu.be/z5Lb85JcZcE
Presten Sverre Hov om den viktige julehelsinga SVERRE HOV I FRONSBYGDIN BYGDEBLAD 4 1971: Det er ein vakker og god skikk dette, å sende helsingar og gje livteikn frå seg, sjølv om det ikkje er oftare enn ein eller eit par gonger i året, so i allfall til jul. Det er...
Med seks neglar og tre hår FJORDE KLASSE SKÅBU SKULE 193?:Det var for lenge sidan. Det var med bestemor var ungjente. Og ho tente på ein gard. Så var det ein dag det kom ein framandkar til gards som gjekk og selde nokre småsaker. Og så kom bestemor inn, og han byrja å...
Ei lita soge om Listad-kyrkja, som sto på sumpig grunn IVAR KLEIVEN: Listad-kyrkja var hovudkyrkje i Fron; ho var ei stavkyrkje som fyrst sto på Listad. Etter det som både Schjøning og Hjorthøy skriv, vart kyrkja seinare flytta noko lenger ned og nærmare almennvegen,...
Har du møtt Burane Sand, Synne Nyseter og Estine Voll? JOHS LUNDE: Ved nordenden av Gålåvatnet er det tre seterstular. Det er Sandseter, Vollseter og Nyseter. Kvar av dei tre setrene har si sjefshulder. På Sand er det Burane Sand, på Nyseter Synne Nyseter og på Voll...
Noen tanker til Marit Moum Aunes Peer Gynt på Gålå CARL HENRIK GRØNDAHL: Uhorvelig mye er skrevet om Henrik Ibsens Peer Gynt, men jeg har ikke sett noen ta på alvor at Peer går inn i sitt voksne liv med en dødsdom. En rett dømmer ham fredløs, det vil si at hvem som...
Innteke frå setra i Fiskdalen IVAR KLEIVEN: I Nestugun Hågå vart eine dattera på garden innteke frå setra deira i Fiskdalen. Ho var berre svært ung den gongen og var underbudeie om somaren. Det leid på hausten, så molta tok til å bli gjord, og så var det ein dag båe...
Dette er den suverent mest lesne saka på heimesida til Fron historielag - av ein eller annan grunn. Ho vart publisert først gong i januar 2014. Så langt i juni 2019 er det 4223 som har klikka på ho. Nokon som kan forklare kvifor? Her er samlesida for alle sakene om...
Klengjenamn på Kvam HÅKON SVEEN: "Døm frå Kvam e någgå for seg sjøl!" Kor mange gongar har du hørt det utsagnet? Som gamal kvamvær har eg møtt det mang ein gong gjennom livet. Så følgjer det oftast ei rekkje historier som forel kor spesielle vi var, eller kanskje er...
Far hans vart ihelskote, og sjølv kunne han binde eller løyse Fanden IVAR KLEIVEN: Tor Graupslåen skulle vera av fantslekt. Far hans, Jakop, rakte som langfant i ymse bygder til han vart ihelskote på fjellet mellom Fron og Valdres. Når Jakop helt seg roleg i...
Emil Holen brukte kløfta DAGNINGEN 17. JUNI 1972: I følge Emil Holen fra Hundorp kan Gudbrandsdalen vise seg å ha oljekilder i fleng. I Heidal og i Venabu er det olje, og i Sør-Fron er det mange steder hvor man kan finne olje, hevder Holen. - Inne på Kjølen er det et...
Tre historier om underjordiske og Vis-Knut Huldra kom med kaku og hosoband på Bjønnhaugen. Foto: Carl Henrik Grøndahl Folkeminne samla av niendeklasse på Sør-Fron ungdomsskule i 1977: N´bessfar va håss´n Vis-Knut og søkte råd, fordi heinn ha så my sjukdom på krykyrom....
Niendeklassinger samlet stoff med båndopptaker GLT 12. MAI 1977: Niende klasse ved Sør-Fron ungdomsskole har siste året hatt folkeminne som valgfag. Det viste seg at det etter hvert ble et interessant emne, og elevene har gått inn for sine oppgaver med liv og lyst....
Ole Chr. Risdal: Rundt 90 personar tok turen til Rudi Gard i går kveld for å få med seg gode historier. Jens Tangen, Arild Larshaugen og Johannes Lunde sørgde for at latteren stod i taket på Rudilåven. Historielaget er svært takksame for at desse svært gode...
Forteljarkveld på Rudi gard Torsdag 11. oktober kl. 19.00 arrangerer Fron historielag forteljarkveld på Rudi Gard. Johannes Lunde, Arild Larshaugen og Jens Tangen kjem og fortel mykje artig og interessant frå gamle dagar. Inngang: 190 kr. Dette inkluderer kaffi og...
Når stemnet nå går igang - her er det som sette fart på Henrik Ibsen PER THORSEN AASMUNDSTAD (1839-1920) frå Kvikne skreiv ned lokalsegnene om Per Gynt. Dei fire fyrste er nedskrivne 16. november 1873 og dei fire neste 29.november 1877. I denne forma har ikkje segnene...
Det lakkar og lir mot Peer Gynt-stemnet. Frøningane har grunn til å vere nøgde med Ibsen. Men var Ibsen nøgd med frøningane? Nei. Det har vore gjort mykje av Henrik Ibsen og vandringa hans gjennom Fron i 1862. Ikkje så rart, ettersom han skreiv seg inn i...
Med desse gamle julekorta frå FB-sida Det Gamle Norge ønskjer Fron historielag ei fredeleg julehelg for alle medlemmane våre, for alle som blir medlem i 2017, for alle som er interesserte i lokalhistorie - og for alle lesarane på denne sida. Og vi gjer det med litt...
Mykje godtfolk var innom bygdatunet laurdag 6. august - på ei vandring i Per Gynt sitt nærmiljø. Som det heiter i programmet for Peer Gynt-stemnet: "Reidar Stangenes vil ta oss med på ei vandring, der vi får eit overblikk over gardane og stadene Ibsen brukte for å...
Torger T. Risdal/Ole Chr. Risdal: Ein gong på 1970-talet fann Torger T. Risdal eit utklipp om Svarteboka frå ei gamal avis, og i ein artikkel i Gudbrandsdølen tok han det opp att slik som det der var skrivi. "Dager da alt lykkes. Våren 1888 fikk professor Moltke Moe...
IVAR KLEIVEN: Av alle dei fjellmennene og veidarane som Fronsbygdene har hatt gjennom tidene, er det ingen som har vorte så namnspurd som Per Gynt. Mange av dei andre har ôg vore spurde, både innabygds og i grannbygdene og omtala av bygdefolket med vyrdnad og vellæte,...
Ivar Kleiven har mykje å fortelle om´n Per IVAR KLEIVEN: Det var riktig noko til kar, han Per Gynt! Han skulle vera i stor velmakt ôg, har det vore sagt. og ein mektig mann i bygda og kunne leggje eit ord med i laget, som vog tungt. Langfantane var i gamle dagar ei...
Noko hadde ein gong lagt skugge over livet hennar IVAR KLEIVEN: Ikkje lenger enn for 95 år sidan vart ei det innteke ei ung jente på den eine Solbjørsgarden på Sødorp. Ho heitte Marit og var dotter hans Ola Solbjør, ho var 15 år og nettopp heimatt komme på eftaleien,...
https://youtu.be/6rvYnQNbhv8 I september 2014 vart det for første gong arrangert alternativmesse på Vinstra, og TVØst var på plass: "Det bor mykje meir i oss menneskje enn vi sjølv veit om!"
ARVID MØLLER: I 1854 skrev forfatteren Hans Schulze en lengre artikkel i Skillingsmagasinet, et voldsomt angrep på Vis-Knut. Han ble framstilt som en bedrager og en kjeltring av verste slaget. Opplysninger om pasienter som besøker ham rundt om i landet, får Vis-Knut...
RAGNAR ØVRELID: Etter det vi kan lese oss til, har det religiøse livet i Fron aldri stått sterkt. Framover til 1800-talet ofra fronsbygdene mykje på kyrkjene, men prestar og andre embedsfolk klaga over kor lite folk i Fron brukte gudshusa. Det er vel ikkje heilt...
G.D. HORNE: Følgende hendelse er bekreftet av solide folk. En gang skulle Vis-Knut holde oppbyggelse på Isum. (Som kjent var dette forbudt for legfolk inntil 1842.) Han gikk dit i følge med Imort Nerlien. På veien sa Knut «Eg kjem i uleilighet i natt, men de må kje...
IVAR KLEIVEN: På Frylisetrene merkte budeiene ofte at det var noko som var omkring dei, men som dei ikkje såg. Dette usynlege gjorde dei ikkje noko vondt, men dei tykte det var otyleg, for dei kjende seg liksom så utrygge, helst når det lei på hausten, kveldane vart...
IVAR KLEIVEN: Huldra hadde godhug til å halde seg på setrene innover mot Furusjøen og Rondane, og det var ikkje lenge mellom kvar gong budeiene merkte at ho var framme. Så var det ein kveld mosefolket kom ned frå fjellet. Da fekk dei høyre levande friskt felespel oppe...
KNUT A: NILSEN: Det er visst ikke mange steder i landet hvor folk blir så rake i ryggen når det blir snakk om agenart og egenverd som i Gudbrandsdalen - og Fronsbygdene med Vinstra danner såvisst ingen unntagelse. - Gammelt mål og gamle segn blir holdt i hevd, om enn...
http://www.youtube.com/watch?v=nr-FbD6Ejs8 Kva skapte Peer Gynt i hovudet på Henrik Ibsen? Segner frå Fron? Eller det Per Chr. Asbjørnsen fekk høyre i Sel og skreiv ned i Norske folke- og huldereventyr - som Ibsen las ivrig? Bli med på eit gildt møte...
Fra Gudbrandsdølen/Lillehammer Tilskuer 12.10.1982: Hr. redaktør. Jeg ser i siste nummer av Kyrkjeblad for Nord-Fron at det har vært valgt nye soknerådsmedlemmer i Nord-Fron. Til min forbauselse ser jeg at flesteparten er ferske innflyttere innvalgt i rekordfart. Man...
RAGNAR ØVRELID: Ein fæl storm 7. mars 1822 bles tårnet av Sødorpkyrkja. Skaden vart reparert, og tårnet bygd opp att i mykje lågare fasong. Det tok rett nok tre år før arbeidet vart gjort. Da hadde det også meldt seg andre manglar ved Sødorpkyrkja: Taket er nå så...
E. GARLID: Nytår 1871 flyttede jeg som folkeskolelærer til Øvre Svatsum og Espedalen og blev der som sådan i 3 1/2 år. I Espedalen havde jeg 9 ugers skole om året nær Vis-Knuts hjem Erlandshusene og havde således anledning til å omgåes ham ikke så ganske lidet....
KAARE HAGEN: Det var ei oppi Kvikne som dei kalla for Gammel-Hågålia. Ho var vel ein slags kvakksalvar. Dei brukte ikkje dokter så mykje i gamledagar. Gammal-Hågålia laga til ei salve, og oppskrifta fekk ho mor. Salva stelte ho til åt mange, til og med åt folk som...
OLE. M. STUBBERUD: Vis-Knut, eller Knut Rasmusson Nordgaren voks opp i små kår mellom 9 sysken. Ingen som kjende han frå bånsbein av, kunne tru han skulle verta den merkelege og namngjetne mannen han vart. Han var nemleg fælt vindøygd, og frå han var eit halvt år fekk...
IVAR KLEIVEN: Dei som hadde hug til å sjå trollkjerringane i bygda, når dei Jonsoknatta hadde møte med Styggmannen sjølv i kyrkja, laut "setjast ne". Men denne nedsettinga var det berre få som forsto å gjera, og så måtte dei nok ha svartboka, skulle det lykkast. Han...
IVAR KLEIVEN: Det er oppsett så mange gilde fiskjebuer og naust ved Furusjøen at det såg mest ut som ei lita grend, og det var bruk for husrom der ôg til somme årstider. For det var ikkje berre skyttarar og fiskjarar som låg i desse buene ved Furusjøen, skal tru: om...
IVAR KLEIVEN: I Skuthella ovanfor Kjorstad budde det eit jutulkvinnfolk i utgamal tid, før St Olav kom og innførde kristendomen her i dalen. Ho kallast Ulvei, og da det vart bygd kyrkje på Fron og kyrkjeklokkene bar til å ljome utover bygda, vart ho Ulvei så sint, at...
Tidleg på 1930-talet samla elevar ved Skåbu skule inn segner. Som takk. Grosserar og generalkonsul Nils Tønder Bull frå Oslo kjøpte Fjellheim i Skåbu i 1930. Han tok i bruk plassen som feriestad og vart svært interressert i Skåbu. Han gav mellom anna døypefonten da...
http://youtu.be/jSmShBkn160 Fleire gode grunnar til å kjøpe Fronsbygdin 2014. Her kan du sjå Gard Espeland fortelje om Gamle segn og soger frå Skåbu av Georg Megaarden, Da det vart sleppt yngel i Fossåa av Gard Espeland og Innmarksnamn på Tåkåstadgardane av Sigurd...
KAARE HAGEN: Det var borti Graslia, der er setra til Hov. Dei hadde bygd nytt fjos, og der var det ein bås det ikkje fanst råd å få kua til å stå bunde. Ho kom laus støtt, anten det var natt eller dag dei batt ho. Men så kom brukaren oppå der og sa: "È ska binde ho é,...
KAARE HAGEN: Nå skal dykk få høyre korleis eg har høyrt dei underjordiske vart til. Det var Adam og Eva som hadde så mange ungar. Dei fekk besøk av Vårherre ein gong, og dei syntest det var skam å ha så mykje ungar. Dermed gøymde dei nokon av dei nede i kjellaren. Da...
Det var Heilag Olav som forbaud ormen å “vise seg mellom Jolun og Golun, mellom Hågåhaugen og Laugen”. Men kvifor er det ikke orm i Søre Lia? Jo, det hadde seg slik: Det var to karar som skulle åt vedskogen oppi Kampen. Da dei hadde drivi på ei stund, vart dei...
Ivar Kleiven fortel at etter folkesagnet stod det to munkeklostre i Fron i medelalderen, det eine på Grytting og det andre på Rolstad. Om desse husa finst det ikkje noko i gamle fornbrev, men både Gerhard Schjøning og presten Hjorthøy fortel om dei, og den gamle...
FJORDE KLASSE SKÅBU SKULE 193?: Det var ein gong ein som heitte Per Skreddarstugun. Han skulle ha opp eit fjos åt brukaren på Hov. Han skulle ha det i stand til dei reiste til setra om våren. Brukaren på Hov var grinut åt 'om, fordi han ikkje tok til snøgt nok, men så...
FJORDE KLASSE SKÅBU SKULE 193?: For 300 år sidan stod det ei kyrkje på ein gard som heiter Megarden. Og så var det ein riddar som heitte Megardsriddaren. I Heidalen budde det ei kjempe som folk kalla Heidalskjempa. Megardsriddaren og Heidalskjempa var ofte sinte på...
IVAR KLEIVEN: Det er nok heilt visst at Per Gynt har vore brukar og budd på Nordigard Hågå på Sødorp, men noko sikkert om tida og livssoga hans er det vanskeleg å få tak i. Og korleis Gynt-namnet er lagt på han, er det heller ikkje noko å få veta om, kanskje er det et...
IVAR KLEIVEN: I dei siste to, tre mannsaldrar er bruken av bumerkje falle bort, og på ein mengde gardar er merkje heilt bortgløymt. Men kvar gard i ei bygd skulle ha sitt eige bumerkje, som vart hogge på tømmer og skåre eller rissa på kopper og kjørel. Dei er nok...
FJORDE KLASSE SKÅBU SKULE 193?: For lenge sidan var det ei ung jente som heitte Anne Rykhus. Ho var på budeie på ei seter. Så vart ho kjend med ein huldregut, og dei skulle snart gifta seg. På setra hadde dei ein nauthund, han skjøna at det var noko gale på ferde og...
Presterolla var utfordrande før i tida også. Dette brevet frå 1890 var tenkt til kyrkjestatsråden, men vart stoppa av sorenskrivaren på Heggerud. Frøningane er lei av "gamle og til dels udslidte Præster"! Men slikt opprør ville ikkje sorenskrivar Beer ha noko av. Til...
TORMOD BERGER: Det er ofte slitsamt å vera pilegrim. Spesielt viss du vandrar langt, og spesielt viss du følgjer pilegrimsvegen oppover Gudbrandsdalen. Med tung bør skal du høgt opp og bratt ned. Og om ikkje anna så oppdagar du i allfall den fantastiske utsikta, den...
FJORDE KLASSE SKÅBU SKULE 193?: Det var på Åkre ein gong ei jente som heitte Oline, ho var budeie der. Så ein kveld var det borte ei ku for ho, og tok av stad og skulle leite etter ho. Da ho kom nedmed Åkervatnet, møtte ho ei annor jente som ho ikkje kjende. – Har du...
FJORDE KLASSE SKÅBU SKULE 193?: Det var ein gong kjerringa åt 'om Erek Skreddarstugun stod og stampa graut. Då vart ho så sint at ho slo til mannen sin i hovudet med sleiva så det trilla burtetter golvet og under benken. Ho vart redd og flaug burti smia åt far hans....
FJORDE KLASSE SKÅBU SKULE 193?: Det var ein gong ein mann, ein snau fekar frå Heidal, som dreiv på med å setja op eit gjerde. So kom det bortåt honom ein mann med raudt hår og spurde: "Var du ikkje med då Vår-Herre skifta ut håret, du då?" "Jau," svara den snaude,...
FJORDE KLASSE SKÅBU SKULE 193?: Anne Rykhus var ein gong hos skrivaren, og ho spurde han: "Hengjer det seg eit menneskje kvar veke?" Då vart skrivaren sint og svara: "Du tull-Guri, du æ! Du skuld sjølv vore hengt i den store grana utafor her." "Gud nåde deg, du kjem...
FJORDE KLASSE SKÅBU SKULE 193?: Ein gong Vis-Knut var i lauvskogen, tok det til å stridregne, og då tok han ein lauvkjørv som han skulde halde over seg. Men han sleit seg frå han . "Eg fekk nok ikkje da denne hell eg," skulde han ha sagt.
FJORDE KLASSE SKÅBU SKULE 193?: Han Vis-Knut tok til å få visdomen sin ein gong han skulde til kyrkja. Han gjekk til grannegarden dagen fyrr, og der var han natta over, og om morgonen då han skulde til kyrkja tok han beinast gjenom åker og eng, men det syntest ikkje...
OLE CHRISTIAN RISDAL: Grosserar Tønder Bull frå Oslo kjøpte Fjellheim i Skåbu omkring 1920. Han tok i bruk plassen som feriestad og vart svært interressert i Skåbu. Han gav mellom anna døypefonten da bygda fekk eigen kyrkje i 1927, og han kjøpte inn ein del utstyr til...
IVAR KLEIVEN: Ei trollkjerring var brent på den plassen som vart kalla Båle. Da dei følgde ho til rettarstaden, batt dei for augo hennar, for dei ottast for at ho kunne ha makt til å gjere olykke med dei vonde augo sine. Og da ho skulle rettast og dei løyste frå augo...
IVAR KLEIVEN: Etter folkesagnet stod det to munkeklostre i Fron i medelalderen, det eine på Grytting og det andre på Rolstad. Om desse husa finst det ikkje noko i gamle fornbrev, men både Gerhard Schjøning og presten Hjorthøy fortel om dei, og den gamle bygninga på...